Του π. Ηλία Μάκου
Σε μια εποχή, που τα ορεινά χωριά σβήνουν το ένα μετά το άλλο, καθώς οι κάτοικοί τους τα εγκαταλείπουν, τα Ζαγοροχώρια, ένας γεωγραφικός όγκος ανάμεσα σε οροσειρές, είναι ένα παράδειγμα για όλες τις ορεινές περιοχές της Ελλάδας!
Πέρα από το γεγονός ότι το Ζαγόρι κατορθώθηκε να είναι ανάμεσα στους πρώτους τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα, χωρίς να αλλοιωθεί η αυθεντική φυσιογνωμία του, ήρθε και η εγγραφή του στον Κατάλογο της UNESCO για την Παγκόσμια Κληρονομιά, που διασφαλίζει μια έμπρακτη δέσμευση για την προστασία της περιοχής από τις σύγχρονες απειλές, που απορρέουν από την κλιματική κρίση, αλλά και από ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Στο Ζαγόρι αξιοποιήθηκε και προβλήθηκε με τον κατάλληλο τρόπο η αρχιτεκτονική του χώρου, όπως και η ομορφιά του τοπίου, που όντως είναι εκθαμβωτική, δημιουργήθηκαν τουριστικές υποδομές από ιδιώτες και επιτεύχθηκε το… θαύμα της ανάπτυξης.
Και άλλες περιοχές της Ελλάδας εμφανίζουν φυσικό κάλλος και ιδιαίτερα στοιχεία και χαρακτηριστικά, υπάρχουν για παράδειγμα οι περιοχές της Μουργκάνας και του Σουλίου στη Θεσπρωτία, που ενώ διαθέτουν όλες τις προϋποθέσεις για να αναδειχθούν, χωρίς να αλλάξει η αυθεντικότητα στη φυσιογνωμία τους, και να προσελκύσουν τουρίστες, και μέσω αυτού να συγκρατήσουν πληθυσμό, είναι πλήρως εγκαταλελειμμένες και ερημωμένες και το ενδιαφέρον των ιθυνόντων σχεδόν ανύπαρκτο.
Η ορεινή Ελλάδα είναι ένας μεγάλος θησαυρός, που για να τον διατηρήσουμε πρέπει να τον αγαπήσουμε και να τον αξιοποιήσουμε κατάλληλα.
Είναι ανάγκη να ενισχυθούν οι ορεινές και παραμεθόριες περιοχές, που τώρα είναι αφημένες στη μοίρα της…νέκρωσης, και να πραγματοποιηθούν απαραίτητα έργα και ενδεδειγμένες παρεμβάσεις, που να άρουν την απομόνωση, και να γίνει χρήση, με διαφανή τρόπο, των ειδικών προγραμμάτων για εναλλακτικές μορφές τουρισμού, όπως ο αγροτουρισμός (ξενώνες, τοπικά προϊόντα κ.λπ.)
Έτσι, μέσω του ανεπανάληπτου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, θα ενισχυθεί το εισόδημα των κατοίκων της υπαίθρου, που δίνουν καθημερινά μάθημα επιβίωσης.
Σε δύο πόδια μπορεί να στηριχθεί η ορεινή Ελλάδα για να μπορέσει να σταθεί και να προχωρήσει. Το ένα πόδι είναι η εντατική προσπάθεια εκ μέρους πολιτείας και πολιτών για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, όπου βάση θα είναι το όραμα και όχι το συμφέρον, το νοικοκύρεμα και όχι η διαφθορά.
Το δεύτερο πόδι, πολύ σημαντικό και αυτό, είναι η αλληλεγγύη. Με αυτό τον τρόπο, ένα σώμα όλοι, θα νικηθούν οι δυσχέρειες των καιρών και θα μπορέσει να επιτευχθεί η οικονομική ανόρθωση.
Πάση θυσία πρέπει να αποφευχθεί ο καταποντισμός και ο αφανισμός των ορεινών χωριών, ώστε όσοι ζουν εκεί να εξασφαλίσουν οι ίδιοι και τα παιδιά τους μια ζωή με αξιώσεις, μια ζωή με ανθρώπινη αξιοπρέπεια, μια ζωή άξια των κόπων τους και να μην αναγκάζονται να μεταναστεύουν για αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Ένας χαμένος παράδεισος, γοητευτικός και μυστηριώδης, της παιδικής ηλικίας πολλών, είναι τα ορεινά χωριά της πατρίδας μας.
Στους τόπους αυτούς ο χρόνος έχει μια άλλη διάσταση. Τα σύνορά του αγγίζουν από την μια πλευρά την πραγματικότητα και από την άλλη χάνονται μέσα στο απέραντο βασίλειο του φανταστικού, τόσο, που φανταστικά πράγματα να μη ξεχωρίζουν, αλλά να παίρνουν το ένα τη μορφή του άλλου.
Η ζωή εκεί, δεν είναι μια κατάσταση, που υπάρχει και που στέκει αντίκρυ στον άνθρωπο, ο οποίος άνθρωπος έχει να την αντιμετωπίσει. Είναι μια αδιάκοπη προέκταση του εαυτού του, κάτι σαν την προέκταση ζωντανών σκιών στο λευκό και παρθένο πανί του κινηματογράφου.
Κάθε τι, εκεί, μπορεί, χωρίς να χάσει την πραγματική του υπόσταση, να παίρνει τα πιο ποικίλα σχήματα και τις πιο παράδοξες οντότητες, χωρίς κι αυτές να είναι λιγότερο πραγματικές.
Κάθε βήμα σ’ ένα ορεινό χωριό, είναι και μια ανακάλυψη και συγχρόνως ο τόπος αυτός διατηρεί πάντα το γοητευτικό, και ανησυχαστικό μαζί, μυστήριο του ανεξερεύνητου, γιατί είναι σε αέναο μετασχηματισμό.
Αλλά ό,τι αποτελεί ακόμα πιο θαυμαστό στον κόσμο αυτό, είναι η γεύση της μαγείας , που έχει κανένας απ’ όλα και απ’ όλες τις στιγμές, η εντατικότητα του θάμπους της ζωής του.
Τίποτε, τίποτε στον κόσμο της πραγματικότητας δεν μπορεί να δώσει την ίδια παλμώδη χαρά, τον ίδιο γλυκασμό ευτυχίας.
Πηγή: Εφημερίδα “Political”