Η κλιματική κρίση, οι καταστροφικές πυρκαγιές, η νέα γεωπολιτική σκακιέρα, η πράσινη ενέργεια, η ψηφιακή δημοκρατία, η ψηφιακή (αν-)ισότητα, οι κλιματικοί πρόσφυγες και το νέο εργασιακό στρώμα των Ψηφιακών Νομάδων, συζητήθηκαν εκτενώς στον Πολιτιστικό πολυχώρο Πάνθεον, στην Ηγουμενίτσα.
Αφορμή στάθηκε η παρουσίαση του βιβλίου «Ο Δίδυμος Καπιταλισμός» της Άννας Στεργίου, Msc Κοινωνιολογίας, δημοσιογράφου και συγγραφέα, η οποία ήταν κι υποψήφια βουλευτής Θεσπρωτίας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στις διπλές εκλογές του 2023.
Στην κατάμεστη αίθουσα, ο συντονισμός της συζήτησης έγινε από την Βάσω Γκόρου, δημοσιογράφο στην ΕΡΤ κι ακολούθησε συζήτηση από υψηλόβαθμα στελέχη από τον χώρο της πολιτικής.
Η εκδήλωση για το βιβλίο ήταν αφιερωμένη στον πατέρα της συγγραφέως, Γιάννη Στεργίου, ηλεκτρολόγο, μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη, δραστήριο μέλος της ηπειρώτικης αποδημίας, καθώς συμπληρώθηκαν την Τετάρτη 23 Αυγούστου 2023 ακριβώς 20 χρόνια από τον θάνατό του.
Διοργανωτές ήταν το βιβλιοπωλείο Μητσέλου κι οι εκδόσεις Κομνηνός.
Η γλώσσα, τα νέα επιστημονικά εργαλεία και η πολιτική
Ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κι ομότιμος καθηγητής, Γεώργιος Δ. Καψάλης μίλησε για τη φιλία που τον συνδέει με την Άννα Στεργίου από τα χρόνια που η ίδια εργαζόταν στην Ελευθεροτυπία κι υποστήριξε ότι οι όροι «Δίδυμος Καπιταλισμός» ή «Δίδυμη Μετάβαση» είναι «οι διπλές παρεμβάσεις που οδηγούν στον μετασχηματισμό της κοινωνίας». Αναφέρθηκε διεξοδικά στη θεματολογία του βιβλίου κι υποστήριξε πως «είναι γραμμένο σε μία γλώσσα που διακρίνεται για τη σαφήνειά της, για την καθαρότητά της, για την εξαιρετική δομή της». Σημείωσε ότι παρότι η συγγραφέας χρησιμοποιεί πολλά παραδείγματα από την ελληνική πραγματικότητα, αρκετές από τις προσεγγίσεις της αφορούν στο ευρύτερο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον. Υποστήριξε πως ενώ δεν κρύβει την πολιτική της ταυτότητα στο βιβλίο χρησιμοποιεί ακαδημαϊκά εργαλεία ανάγνωσης και διέπεται από «δημοκρατικό πνεύμα ανοιχτών οριζόντων».
Ο πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων κι εκπαιδευτικός, Άκης Κατσούλας υποστήριξε ότι η συγγραφέας εμπλουτίζει το λεξιλόγιο της Κοινωνιολογίας με τη χρήση και νέων εννοιολογικών εργαλείων για την ανάγνωση της πολυπλοκότητας της σημερινής κοινωνίας. Σημείωσε πως στον αντίποδα άλλων λογικών, που στοχεύουν «στην εξουδετέρωση του ατόμου και στην αδρανοποίησή του» η Άννα Στεργίου επιχειρεί, όπως οι κλασικοί της Κοινωνιολογίας να κινητοποιήσει τον άνθρωπο για την ανάπτυξη πολιτικής δράσης. Χαρακτήρισε τη συγγραφέα «σκαπανέα – κοινωνιολόγο» κι υποστήριξε ότι η αυθεντική φωνή της ενώ έχει ιδεολογική ταυτότητα, παράγει νέα επιστημονική γνώση στον χώρο της Κοινωνιολογίας.
Ο βουλευτής Κέρκυρας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και δικηγόρος, Αλέκος Αυλωνίτης αναφέρθηκε και στο προηγούμενο βιβλιογραφικό έργο της αγαπητής του φίλης και συγγραφέως Άννας Στεργίου κι υποστήριξε ότι «Ο Δίδυμος Καπιταλισμός» είναι απολύτως επίκαιρο βιβλίο λόγω των όσων συμβαίνουν στη χώρα μας και στο ευρύτερο περιβάλλον. Σημείωσε ότι ως νομικός διαπίστωσε ότι επείγουν αλλαγές στην περιβαλλοντική, οικονομική και ψηφιακή νομοθεσία κι υποστήριξε ότι το βιβλίο λύνει απορίες αλλά ανοίγει πάρα πολλά ζητήματα και σε επίπεδο πολιτικής.
Χαρακτήρισε το βιβλίο «εύληπτο» κι υποστήριξε πως διαβάζοντας το, προβληματίστηκε για το πώς έρημα χωριά και της Ηπείρου αλλά και της γενέτειράς του της Κέρκυρας μπορούν να ζωντανέψουν μέσα από το νέο κοινωνικό στρώμα των Ψηφιακών Νομάδων. Αναφέρθηκε στον ζήτημα της ψηφιακής παρακολούθησης και στα νέα κοινωνικά κινήματα σε ό, τι αφορά στην ελεύθερη χρήση των παραλιών σε τοπικό επίπεδο αλλά και στη νέα γεωπολιτική σκακιέρα, που διαμορφώνεται από τις κορυφαίες αλλαγές στο πεδίο της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Υποστήριξε ότι παρά την ιδεολογική της ταυτότητα η Άννα Στεργίου δεν παύει ν΄ασκεί κριτική ακόμη και σε σοσιαλιστικά καθεστώτα, για το Τσέρνομπιλ ή για το κυνήγι των σπουργιτιών επί Μάο.
Ο «ιδεότυπος» του «Δίδυμου Καπιταλισμού»
Η συγγραφέας, Άννα Στεργίου αφιέρωσε το βιβλίο στον πατέρα της, ο οποίος ήταν παθιασμένος ηλεκτρολόγος αλλά αγωνιζόταν και για το φυσικό περιβάλλον κι εξήγησε πως αυτό το βιβλίο είναι απόρροια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά με διευθυντή τον Γιάννη Μανιάτη. Σημείωσε πως παρότι χρησιμοποιεί τη μαρξιστική μεθοδολογία ανάλυσης «Ο Δίδυμος Καπιταλισμός» αποτελεί έναν δικό της «Ιδεότυπο», δανειζόμενη στοιχεία κι από τον αστό κοινωνιολόγο Μαξ Βέμπερ δηλαδή ένα νέο κοινωνιολογικό, εννοιολογικό καλούπι, για να περιγράψει τη δίδυμη όψη του μετασχηματισμού της σύγχρονης κοινωνίας.
Η Θεσπρωτή συγγραφέας αναφέρθηκε στη σημασία της επιστήμης της Κοινωνιολογίας, η οποία είναι παραγκωνισμένη στην πράξη στην ελληνική κοινωνία. Επικεντρώθηκε στην προετοιμασία που θα πρέπει να γίνει στις δομές και την Πολιτική Προστασία σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης κι αυτοδιοίκησης αλλά και στην Κοινωνία των Πολιτών, ώστε οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και της ψηφιακής τεχνολογίας να ελαχιστοποιηθούν, διότι θίγονται έντονα και πολυεπίπεδα οι πιο ευάλωτοι πληθυσμοί. Υποστήριξε ότι έρχονται νέα υλικά, αλλάζει ο τρόπος στην γεωργική και βιομηχανική παραγωγή, δημιουργούνται νέες συνθήκες στις μεταφορές, με ποδηλατόδρομους, ηλεκτρικά πατίνια, διαμοιρασμό αυτοκινήτων κ.ά.
Σημείωσε πως έρχονται μεγάλες αλλαγές και στη χώρα μας λόγω της μείωσης των βροχοπτώσεων, των πυρκαγιών και της ξηρασίας κι υποστήριξε πως τα επόμενα χρόνια θα έχουμε μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών με κλιματικούς πρόσφυγες και απομακρυσμένους εργαζόμενους λόγω της ψηφιακής τεχνολογίας. Αναφέρθηκε στο νέο εργατικό δυναμικό των ρομπότ, που πετά εκτός αγοράς εργασίας το ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό. Ταυτόχρονα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την ορθολογική διαχείριση του πόσιμου νερού και κυρίως των προσπαθειών από την πλευρά της κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίησή του.
Ισχυρές παρουσίες
Ζητήματα για τις ανισότητες, την περιβαλλοντική νομοθεσία, τη χωροθέτηση των ΑΠΕ, την ψηφιακή ισότητα και την ψηφιακή δημοκρατία αλλά και γεωπολιτικής στην Ευρώπη και τον κόσμο, όταν πήραν στο τέλος τον λόγο, ο υποψήφιος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Στέφανος Τζουμάκας, η βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Μερόπη Τζούφη, ο υποψήφιος περιφερειάρχης και τέως βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Γιάννης Στέφος.
Παρόντες ήταν μεταξύ άλλων ο υποψήφιος δήμαρχος Ηγουμενίτσας, Παναγιώτης Νταής κι ο υποψήφιος δήμαρχος Φιλιατών, Βασίλης Τζίγκος, το μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Αθηνά Ιωάννου, ο νυν γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Ηλίας Φωτίου ο πρώην νομάρχης Νίκος Τσώνης, ο πρώην δήμαρχος Ηγουμενίτσας, Ανδρέας Νταής, ο πρώην πρόεδρος της παλαιάς κοινότητας Πέρδικας, Κώστας Λαλάς, ο τέως γραμματέας της Ν.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Θωμάς Δημητρίου αλλά και πλήθος υποψηφίων δημοτικών συμβούλων, η πρόεδρος του συλλόγου Ηπειρωτών Αγίου Δημητρίου, «Το Κούγκι», Λίλιαν Παπαδοπούλου κ.ά.