Υπό την αιγίδα της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ( Π.Σ.Ε.) και στο Πνευματικό Κέντρο αυτής, ύστερα από πρόταση της αδελφότητας Ζωτικιωτών κάτω Λάκκας Σουλίου, έγινε την 11 / 12 / 2023 η παρουσίαση του βιβλίου του πολιτικού επιστήμονα, ιστορικού ερευνητή, συγγραφέα και εκδότη κ. Νίκου Ασημακόπουλου με τίτλο «Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821»
Στην ανωτέρω παρουσίαση εκλήθησαν να απευθύνουν χαιρετισμό οι:
Κ. Μάκης Κιάμος, πρόεδρος της Π.Σ.Ε. ο κ. Κίτσος Μπότσαρης πέμπτασεγγονός του Κώστα ΜΠΟΤΣΑΡΗ, ο κ. Γιάννης Μπανίκας, Πρόεδρος του Συλλόγου «φίλοι του Σουλίου».
Επίσης εκλήθηκαν να μιλήσουν οι ακόλουθοι:
Ο κ. Ηλίας Βεζδρεβανης τ. Βουλευτής Θεσπρωτίας, ο κ. Αν. Λιάσκος τ. Υφυπουργός και Πρόεδρος Πολεμικού Μουσείου, ο κ. Κ. Τζαβελλας απόγονος 8ης γενιάς του καπετάνιου Λάμπρου Τζαβέλλα και ο συγγραφέας του παρουσιαζομένου βιβλίου κ. ΝΙΚΟΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης έκαμε η έφορος δημοσίων σχέσεων της ΠΑΝΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ κυρία Μαρίκα Γκόνη, που ανέγνωσε και την ομιλία του κύριου Ηλία Βεζδρεβάνη, που για λόγους οικογενειακούς δεν μπόρεσε να προσέλθει στην εκδήλωση.
Η ομιλία του κυρίου Ηλία Βεζδρεβάνη έχει ως εξής:
Διαβάζει η Έφορος Δημοσίων Σχέσεων της Π.Σ.Ε., κα Μαρίκα Γκόνη.
Κυρίες και κύριοι, επειδή ο τ. Βουλευτής Θεσπρωτίας κύριος Ηλίας Κ. Βεζδρεβάνης δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στη σημερινή εκδήλωση, λόγω οικογενειακού προβλήματος, με εξουσιοδότησε να διαβάσω την παρουσίαση που έστειλε, για το βιβλίο του συγγραφέα, ιστορικού ερευνητή και εκδότη κυρίου Νίκου Ασημακόπουλου, με τίτλο:
«Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821».
Έχει ως εξής:
Έχει ως εξής:
Αγαπητέ Κύριε, Μάκη Κιάμο, Πρόεδρε της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας, αγαπητέ κύριε Παναγιώτη Καρρά, πρόεδρε της Αδελφότητας Ζωτικιωτών Λάκκας Σουλίου και αγαπητά μέλη των Διοικήσεών σας, σας χαιρετώ εγκαρδίως και εύχομαι να είστε καλά μετά των οικογενειών σας, για να μπορείτε να συνεχίσετε τη σπουδαία εθελοντική προσφορά σας στην Ηπειρο, στους Ηπειρώτες και στον πολυπληθή απόδημο Ηπειρωτισμό.
Η σημερινή πρωτοβουλία σας να τιμήσετε τους επικούς και ηρωικούς αγώνες των προγόνων μας Σουλιωτών με την παρουσίαση του σπάνιου βιβλίου του συγγραφέα, ιστορικού ερευνητή και εκδότη, Νίκου Ασημακόπουλου με τίτλο: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΟΥΛΙΩΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821, σας τιμά ιδιαιτέρως και καταγράφεται αυτή ως μία από τις πολλές σπουδαίες πολιτιστικές εκδηλώσεις σας.
Εκφράζω τη μεγάλη μου θλίψη διότι, για λόγους οικογενειακούς, δεν θα μπορέσω να παραστώ στην τιμημένη αίθουσα της Πανηπειρωτικής και να ανταποκριθώ αυτοπροσώπως στην ευγενική πρόταση να είμαι ένας εκ των παρουσιαστών του παρουσιαζομένου βιβλίου. Ως τόσο, σε συνενόηση με τον κ. Κιάμο, η έφορος Δημοσίων σχέσεων της Π.Σ.Ε αξιότιμος κυρία Μαρίκα Γκόνη παρεκλήθει να αναγνώσει την ομιλία μου.
Εκλεκτό ακροατήριο, αγαπητοί Θεσπρωτοί και αγαπητές Θεσπρωτές σας στέλνω τους εγκάρδιους χαιρετισμούς μου και την ειλικρινή έκφραση της ευγνωμοσύνης μου για την καθ’ οιοδήποτε τρόπο συμπαράστασή σας στην πολιτική μου διαδρομή με την, επί 6 (έξη) βουλευτικές θητείες, εκλογή μου ως αντιπροσώπου σας στη Βουλή των Ελλήνων.
Είναι αλήθεια ότι κατά καιρούς έχω αναγνώσει πλήθος από βιβλία που αναφέρονται στο Σούλι και στους Σουλιώτες, αλλά οι περισσότεροι συγγραφείς ή τερματίζουν το Σουλιώτικο Έπος στις 3 Δεκεμβρίου 1803 ή παρουσιάζουν ελάχιστα γεγονότα, με ελάχιστες λεπτομέρειες για τους αγώνες των Σουλιωτών μέχρι την ανεξαρτησία της Ελλάδος. Το βιβλίο του κ. Ασημακόπουλου, βασισμένο σε όλες τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές, καταγράφει λεπτομερώς, στις 593 σελίδες του, όλους τους αγώνες των Σουλιωτών με τα Σουλτανικά στρατεύματα στην Ήπειρο, στη Ρούμελη και στον Μωριά, από τις 6 Δεκεμβρίου του 1820 μεχρι τις 2 Μαίου του 1829, και επισημαίνει την τεράστια προσφορά τους στη μεγάλη Εθνική υπόθεση της Παλιγγενεσίας του Έθνους μας.
Οι ολίγες χιλιάδες των Σουλιωτών, που επέζησαν μετά τη συνθηκολόγηση του 1803 με τον Αλή πασά, σκορπίστηκαν στα Επτάνησα και κυρίως στην Κέρκυρα. Άσβεστος πόθος των Σουλιωτών ήταν να επιστρέψουν στο Σούλι. Η ευκαιρία δόθηκε με το «φιρμάνι» του Σουλτάνου Μαχμούτ Β’ με το οποίο εκήρυξε τον Αλή Πασά «Αποστάτη και φερμανλή», δηλαδή εχθρό του κράτους. Παράλληλα ο Σουλτάνος καλούσε τους υπηκόους του να συνταχθούν με τα Οθωμανικά Στρατεύματα κατά του Αλή Πασά με αντάλλαγμα την επιστροφή των περιουσιών των, που είχαν αφαιρεθεί από αυτόν.
Αρχιστράτηγος των Σουλτανικών Στρατευμάτων ορίσθηκε ο Ισμαήλ Πασόμπεης, που ήταν πλούσιος Γιαννιώτης και που ο Αλή Πασάς έχει εξορίσει και είχε δημεύσει την τεράστια περιουσία του και ακόμη είχε επιχειρήσει να τον δολοφονήσει σε διάφορα σημεία του Πασαλικιού του, όπου εκρύπτετο.
Με την έκδοση του «φιρμανιού» και τον διορισμό του Πασόμπεη ως Αρχιστράτηγου κάθε εχθρός του Αλή Πασά συντάχθηκε με τα Σουλτανικά Στρατεύματα. Οι Τουρκαλβανοί, που προσέβλεπαν στους αμύθητους θησαυρούς του Αλή Πασά προσέτρεξαν πρώτοι κατά χιλιάδες. Οι Σουλιώτες βρήκαν την ευκαιρία που ζητούσαν για να επιστρέψουν στο Σούλι και ανταποκρίθηκαν θετικά στο φιρμάνι του Σουλτάνου.
Έτσι έφυγαν από την Κέρκυρα 350 Σουλιώτες και έφθασαν στο Οθωμανικό Στρατόπεδο του Ισμαήλ Πασομπέη στα Γιάννενα, αφού πρώτα συγκέντρωσαν και άλλους 700 πολεμιστές από τα περίχωρα του Σουλίου. Ο Πασόμπεης τους εδέχθηκε με ιδιαίτερες φιλοφρονήσεις, αλλά οι Τουρκαλβανοί Τσάμηδες του Στρατοπέδου δεν είδαν με καλό μάτι την ένταξη των Σουλιωτών στο Οθωμανικό Στράτευμα. Είχαν το δικό τους λόγο, διότι πολλές φορές ως μισθοφόροι του Αλή Πασά είχαν γνωρίσει τις πολεμικές ικανότητες των Σουλιωτών και πολλοί δικοί τους είχαν γνωρίσει το κοφτερό Σουλιώτικο σπαθί, ιδιαίτερα κατά τις «νυκτομαχίες» που οι Σουλιώτες είχαν τις περισσότερες επιτυχίες κατά των εχθρικών στρατοπέδων.
Οι Σουλιώτες επροτίμησαν να στρατοπεδεύουν κοντά στον Άγιο Νικόλαο των Κοπάνων στα Γιάννενα. Εκεί συνέβησαν τρία γεγονότα:
*Οι χιλιάδες Τουρκαλβανοί περιέπαιζαν τους Σουλιώτες και ήταν έκδηλες οι κακές προθέσεις των.
*Στην περιοχή του Σουλιωτικού Στρατοπέδου έπεφταν βόμβες από το Γιαννιώτικο Κάστρο του Αλή Πασά… που δεν «έσκαγαν» και όταν η περιέργεια των Σουλιωτών γιγαντώθηκε, ανακάλυψαν ότι μέσα οι βόμβες είχαν μήνυμα του Αλή Πασά, που τους παρότρυνε να συμμαχήσουν μαζί του και να στραφούν κατά των Σουλτανικών στρατευμάτων.
*Πέντε «Σουλιώτες» προσήλθαν στο Στρατόπεδο των Σουλιωτών και έφεραν «Μήνυμα» του Δημ. Υψηλάντη, ο οποίος του παρότρυνε να βοηθήσουν τον Αλή Πασά, ώστε τα Οθωμανικά Στρατεύματα να ασχολούνται με αυτόν και να μη στραφούν κατά της Ελληνικής Επανάστασης, που θα ξεκίναγε λίγους μήνες αργότερα.
Έτσι στις 4 Δεκεμβρίου του 1820 άλλαξαν στρατόπεδο και συμμάχησαν με τον άσπονδο εχθρό τους Αλή πασά. Από εκείνη τη στιγμή στράφηκαν εναντίον των σουλτανικών στρατευμάτων και μέχρι τον Μάιο του 1829, ενεπλάκησαν σε 60 μάχες, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην Ελευθερία της Ελλάδος.
Στην δική μας παρουσίαση δεν είναι δυνατόν, λόγω του περιορισμένου χρόνου, να γίνουν εκτενείς αναφορές σε όλους αυτούς τους αγώνες των Σουλιωτών. Για να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της θυσίας τους και της μεγάλης συνεισφοράς τους στην εδραίωση της Ελληνικής Επανάστασης, θα σας απαριθμήσουμε όλες τις μάχες που έδωσαν, καθ’ όλη τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, με τη σειρά που καταγράφονται στα περιεχόμενα του βιβλίου του κ. Ασημακόπουλου. Στο τέλος θα μιλήσουμε δι’ ολίγων για την Μάχη του «Ανάλατου» της Αθήνας τον Απρίλιο του 1827.
Αγώνες των Σουλιωτών από τον Δεκέμβριο του 1820 μέχρι τον Μάιο του 1829
*Επιστροφή των Σουλιωτών από Κέρκυρα και σύμπραξη με τον Ισμαήλ Πασόμπεη κατά του Αλή Πασά
*Πρώτη κατάληψη Βαριάδων
*Μάχη των Σουλιωτών με τους Τσάμηδες στα βουνά του Σουλίου
*Μάχη στο χωριό Θεριακήσι
*Νίκη του Μάρκου Μπότσαρη στους Κομψάδες
*Πρώτη μάχη στα Πέντε Πηγάδια
*Νυχτερινό γιουρούσι του Αλή Πασά εναντίον του σουλτανικού στρατοπέδου
*Ο Αλή Πασάς παραδίνει το φρούριο της Κιάφας στους Σουλιώτες
*Μάχη στα Γρατσιανά και Τσερίτσιανα
*Οργή του Ισμαήλ Πασόμπεη κατά των Σουλιωτών και απάντηση των Σουλιωτών
*Προσπάθειες του Τούρκου ναυάρχου για την επαναφορά των Σουλιωτών στο σουλτανικό στρατόπεδο
*Ο Χουρσίτ Πασάς φτάνει στα Γιάννενα
*Μάχη της Μπογόρτσας
*Πολιορκία και συνθηκολόγηση των Τσάμηδων στο φρούριο της Γλυκής
*Κυρίευση του χωριού Περιχάτι
*Μάχη στην Κάντζα
*Προσπάθεια των Σουλιωτών για την κατάληψη της Πρέβεζας
*Πολιορκία και άλωση Λελόβων
*Πολιορκία και άλωση Βαριάδων
*Κατάληψη του φρουρίου της Ρινιάσσας
*Οι Σουλιώτες χαρίζουν τη ζωή στους επίορκους Τσάμηδες
*Μάχη στους Δραμεσιούς
*Μάχη στην Κοσμηρά
*Η μάχη της Πλάκας
*Μάχη στο Τόσκεσι
*Μάχη στα Πέντε Πηγάδια (2η μάχη)
*Εκστρατεία της Άρτας
*Προετοιμασίες του Χουρσίτ πασά για την εκστρατεία κατά της Πελοποννήσου
*Εκστρατεία του Χουρσίτ κατά του Σουλίου
*Μάχη Μαμάκου
*Μάχη της Στρέθιζας
*Μάχη του Ζαβρούχου
*Μάχη Αγίου Δονάτου
*Μάχη Αβαρίκου, Χωνίων και φρουρίου της Κιάφας
*Ο Μάρκος Μπότσαρης αποτυγχάνει να βοηθήσει το πολιορκημένο Σούλι
*Η δεύτερη μάχη της Πλάκας
*Μάχη της Σπλάντζας
*Οι τελευταίες μέρες της πολιορκίας της Κιάφας, Συνθηκολόγηση
*Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου και η μεγάλη συμβολή του Μάρκου Μπότσαρη στην περιφανή νίκη
*Ο Μάρκος Μπότσαρης σχεδιάζει τη νυχτομαχία του Κεφαλόβρυσσου και σκίζει το διπλωμα στρατηγίας στο Μεσολόγγι
*Η ένδοξη νυχτομαχία του Κεφαλόβρυσου και ο ηρωικός θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη
*Η μάχη της Καλιακούδας και ο ηρωικός θάνατος του Ζυγούρη Τζαβέλα
*Πολιορκία του Αιτωλικού και η ενέδρα του Κίτσου Τζαβέλλα στο Σκαλί
*Η μάχη της Άμπλιανης
*Η μάχη της Πανάσαρης
*Η μάχη του Κρεμμυδίου
*Μάχη στη Μονή του Προφήτη Ηλία Σαλώνων
*Μάχη της Σκάλας Σαλώνων
*Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου
*Πολεμικές συγκρούσεις και έξοδοι της φρουράς
*Η μεγάλη νυχτομαχία κατά του στρατοπέδου του Κιουταχή έξω από το πολιορκημένο Μεσολόγγι
*Η μάχη της Κλείσοβας
*Η έξοδος του Μεσολογγίου
*H μάχη της Αράχωβας και η μεγάλη συμβολή των Σουλιωτών στη θρυλική μάχη
*Μάχη μεταξύ Τουρκοχωρίου και Φοντάνας
*Μάχες του Καραϊσκάκη και των Σουλιωτών στο Δίστομο
*Η μάχη του Ανάλατου
*Μάχη στη Λομποτινά Κραβάρων και απελευθέρωση του Καρπενησίου
*Η μάχη της Κορωνησίας
*Κατάληψη του Αντιρρίου και απελευθέρωση της Ναυπάκτου
*Απελευθέρωση του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού
Υλοποιούμε της υπόσχεση μας να ασχοληθούμε στό τέλος της ομιλίας ιδιαίτερα με την «Μάχη του Αναλάτου» στην Αθήνα.
Την Άνοιξη του 1827 τα πολυάριθμα στρατεύματα του Οθωμανού Στρατάρχη Κιουταχή επιχειρούν να κυριεύσουν την Αθήνα. Οι επαναστατημένοι Έλληνες, με όλους τους πολέμαρχους καπετάνιους και με αρχιστράτηγο τον αητό της Ρούμελης Γεώργιο Καραισκάκη, έχουν συγκεντρωθεί στην Αττική και τον πολεμούν με σθένος και αποφασιστικότητα.
Δυστυχώς την 23 Απριλίου 1827 φονεύεται ο Αρχιστράτηγος των Ελλήνων, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ενώ άρρωστος και έφιππος πήγε να σταματήσει μία αψιμαχία των ανδρών του με τους Τούρκους του Κιουταχή έξω από την Καστέλα του Πειραιά. Μέχρι και σήμερα δεν κατέληξαν οι ερευνητές σε ένα ΒΕΒΑΙΟ συμπέρασμα για τον άνθρωπο που σκότωσε τον Καραϊσκάκη. Ο θάνατός του δεν εσκόρπισε ΜΟΝΟ τη θλίψη, τον πόνο και την οδύνη στους οπλαρχηγούς και τους Έλληνες αγωνιστές, αλλά προκάλεσε ανησυχία, απελπισία, και ηττοπάθεια.… Και ενώ ο Οθωμανός Στρατάρχης Κιονταχής συνεχώς αύξανε τις δυνάμεις του οι Έλληνες δεν είχαν Αρχιστράτηγο. Και το χειρότερο: Δεν υπήρχε κανένας άλλος οπλαρχηγός, που να ενέπνεε τον ίδιο σεβασμό στο στράτευμα, όπως ο Αθάνατος Καραισκάκης, ώστε να τον ψηφίσουν οι άλλοι καπεταναίοι για Αρχιστράτηγο.
Τότε συνέβη ένα γεγονός, που είχε καταστροφικές συνέπειες στο Ελληνικό στράτευμα. Ο Άγγλος Ναύαρχος Λόρδος Κόχραν ανέλαβε την Αρχιστρατηγία εναντίον του Κιουταχή. Ήταν ένας διακεκριμένος Ναύαρχος, αλλά ποτέ δεν είχε πολεμήσει στην Ξηρά! Τα λάθη που έκανε ήταν εγκληματικά. Αντί να ακολουθήσει το σχέδιο του Καραισκάκη, που προέβλεπε την επίθεση του μισού Ελληνικού στρατεύματος από τον Ελαιώνα και του άλλου μισού από το Φάληρο, με τη άμεση βοήθεια του ιππικού, αυτός άλλαξε το σχέδιο και απoβίβασε με τα καράβια, τις πρωινές ώρες τις 24ης Απριλίου του 1827, μια μικρή δύναμη 2.200 ανδρών, που αναμεσά τους βρίσκονταν μεγάλος αριθμός Σουλιωτών, κυρίως από τις Φάρες των Μποτσαραίων, των Τζαβελλαίων και των Ζερβαίων. Αν και προσπάθησε ο Γεώργιος Δράκος με τον Λάμπρο Βέικο να τον μεταπείσουν να ακυρώσει την απόβαση του Ελληνικού στρατεύματος, διότι δεν θα τους έμενε χρόνος για να κατασκευάσουν τα ταμπούρια τους, δυστυχώς εκείνος αρνήθηκε. Έτσι, για να μην ντροπιάσουν το ένδοξο όνομά τους, αποβιβάστηκαν και εκείνοι από τα καράβια και ακολούθησαν το υπόλοιπο στράτευμα. Στη μάχη του Αναλάτου που ακολούθησε, δεν είχαν ούτε αξίνες και φτυάρια για να φτιάξουν τα «ταμπούρια» τους, ενώ το Έλληνικό ιππικό δεν διατάχτηκε ποτέ από τον Κόχραν να κινηθεί κατά των Τούρκων. Έτσι το πολυάριθμο τουρκικό ιππικό κατέκοψε τους Έλληνες αγωνιστές που πολεμούσαν απροστάτευτοι σε ανοιχτό πεδίο.
…Το αποτέλεσμα; Καταστροφικό για τους Έλληνες! 1500 νεκροί, και 240 οι αιχμαλωτισθέντες, που απεκεφαλίσθησαν!
…Μεταξύ των νεκρών στην μάχη, σημαντικός είναι ο αριθμός των Σουλιωτών. Πρόκειται για τους εξής : Λάμπρος Βέικος (Ζάρμπας), Κώστας Διαμάντη Τζαβέλλας, Γεώργιος Ζήκου Τζαβέλλας, Φώτος Φωτομάρας, Φώτος Βέικος, Πάσχος Κοσμάς, Κίτσος Κοσμάς, Νικολής Νιανούρης, Νούτσος Τσάτσης. Ο Γεώργιος Δράκος τραυματίστηκε βαριά και πιάστηκε αιχμάλωτος, αλλά ο Κιουταχής μετά από λίγες μέρες τον θανάτωσε. … Με απλά λόγια:
Ακόμη και για την Απελευθέρωση της Αθήνας χύθηκε Σουλιώτικο Αίμα! Ευχαριστώ.
Με πατριωτικούς χαιρετισμούς
Ηλίας Κ. Βεζδρεβάνης
