Γράφει ο Μπότσαρης Μιχάλης, Φιλόλογος

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΡΙΔΗΣ: Σύγχρονα Μελετήματα 

93 κείμενα εκπαιδευτικού κοινωνικού, πολιτικού και ιδεολογικού προβληματισμού.  Εκδ. ΤΥΠΟΡΓΑΝΩΣΗ, Ηγουμενίτσα, 2025.

Ο Γιώργος Μαστορίδης, αρθρογράφος  και συγγραφέας του βιβλίου,  Σύγχρονα Μελετήματα, δεν είναι άγνωστος στο Θεσπρωτικό χώρο ούτε και σε όλη τη χώρα μας. Με προσωπική του  επιλογή, από τη μετριοφροσύνη που τον διακρίνει, δεν υπάρχει στην έκδοση αυυτοαναφορικότητα. Λείπουν δηλαδή βιογραφικά  στοιχεία της προσωπικής του πορείαςγια την τελευταία 50ετία, από το 1964, κυρίως,μέχρι σήμερα και χωρίς τη συναίνεσή του, ασφαλώς, οι αναγνώστες – μελετητές του βιβλίου, δικαιούνται να γνωρίζουν ποιος είναι ο αρθρογράφος, τη διαδρομή του και τη συνεισφορά, τους αγώνες και τ’ αποτελέσματα μιας άοκνης, επίμονης και δημιουργικής  παρουσίας στην εκπαιδευτική, κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας μας. Μέγιστη αξία η αποτίμηση «τι γράφει κάποιος, καθόλου υποδεέστερη ποιος τα γράφει».

Γεννήθηκε το 1946 στο Κόκκινο Λιθάρι Φιλιατών του Ν. Θεσπρωτίας. Φοίτησε  6 χρόνια  στο Γυμνάσιο Παραμυθιάς, εισήχθη το 1964 στη νεοϊδρυθείσα τότε Φιλοσοφική Σχολή Ιωαννίνων με υποτροφία του ΙΚΥ,  την οποία διατήρησε όλα  τα φοιτητικά έτη. Εκλέχθηκε μέλος του πρώτου Φοιτητικού Συμβουλίου στην ΕΦΕΕ Ιωαννίνων, το οποίο  κατάργησε το στρατιωτικό καθεστώς της επάρατης 21ης Απριλίου. Άιντε, τώρα, να εξηγήσεις στους σημερινούς φοιτητές τι ήταν η ΕΦΕΕ (υπήρχε και η… ΕΚΟΦ των εθνικοφρόνων φοιτητών) τι, όντως, σήμαινε πανεπιστημιακό άσυλο, τι φοιτητικό κίνημα, αγώνες για το 114 και το 15% για την Παιδεία, τον εκδημοκρατισμό των ΑΕΙ, τόσο  για την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας, τα πολιτικά δικαιώματα, τα κοινωνικά φρονήματα, την ελεύθερη διακίνηση Ιδεών, για την ισότητα φύλων,  την ελευθερία της έκφρασης και της διδασκαλίας, την ελευθερία του  τύπου, τη Συνταγματική και Κοινοβουλευτική Δημοκρατία.

Αποφοίτησε από το κλασικό Τμήμα της Φιλοσοφικής με Άριστα και μεταξύ των  πρώτων φοιτητών που πήραν πτυχίο από τη Σχολή. Υπηρέτησε ως …σμηνίτης στην Πολεμική Αεροπορία και διορίστηκε το 1972 στο Γυμνάσιο Παραμυθιάς. Το φθινόπωρο του 1975, μετά την επιστροφή της χώρας σε δημοκρατικό πολίτευμα, εκλέχθηκε μέλος του Δ.Σ. της μεταδικτατορικής ΟΛΜΕ με πρόεδρο τον αείμνηστο Πείσανδρο Τρομβούκη, που στήριξε τη Μεταρρύθμιση του 1976  ονομαζόμενη ως μεταρρύθμιση Ε.Παπανούτσου, η οποία  ευεργέτησε τη Μ.Ε. όχι μόνο με τα νέα βιβλία, κυρίως της Νεοελληνικής Γραμματείας σε Γυμνάσιο  και Λύκειο, αλλά και στην καθιέρωση της Δημοτικής Γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες της Παιδείας  και ως επίσημης πλέον γλώσσας της Διοίκησης και των Νόμων του κράτους. Μετέπειτα δίδαξε στο 39^ο Λύκειο Αθήνας και πρωτοστάτησε ως εμπνευστής- ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (Π.Ε.Φ.), η οποία κάλυψε τα μεγάλα κενά στη μετεκπαίδευση Φιλολόγων,  σε θέματα διδακτικών μεθόδων, διδασκαλίας όλων των μαθημάτων και εφοδίασε τον κλάδο αυτόν με σύγχρονες εισηγήσεις υψηλού επιστημονικού και διδακτικού επιπέδου των μάχιμων εκπαιδευτικών, ανοίγοντας νέους πρωτοπόρους ορίζοντες στη διδασκαλία και στην ερμηνευτική  προσέγγιση όχι μόνο της Αρχαίας Γραμματείας, αλλά και, κυρίως, της μεταπολεμικής  νεωτερικής πεζογραφίας και ποίησης, ένα έργο που, παρά τα πισωγυρίσματα και τα μονόπλευρά διοικητικά βήματα μερικών Δ.Σ. της Π.Ε.Φ, συνεχίζεται μέχρι και σήμερα με τακτικά Σεμινάρια σε όλη την Επικράτεια και με τις Φιλολογικές εκδόσεις της Ένωσης, Από το 1982-87 υπηρέτησε με απόσπαση στα Ελληνόγλωσσα  Σχολεία της Ομογένειας στην Ευρώπη, συγκεκριμένα στο Ελληνικό  Λύκειο της Στουτγγάρδης, και μετέπειτα την τελευταία δεκαπενταετία, της εκπαιδευτικής του πορείας διηύθυνε  το 45^ο Γυμνάσιο Αθήνας, μεταβάλλοντάς το με άοκνες και επίμονες προσπάθειες σε εκπαιδευτήριο – υπόδειγμα διοικητικής και εκπαιδευτικής καλλιέργειας, όπως το αξιολόγησε ο τότε υπουργός Παιδείας Πέτρος Ευθυμίου, που το επισκέφτηκε και το αποτίμησε για το επίπεδό του και την προσφορά του. Πρώτο Γυμνάσιο στη  μηχανοργάνωση, στον εξοπλισμό με υπολογιστές, στην αναβάθμιση, τον εμπλουτισμό και τη λειτουργία της Σχολικής Βιβλιοθήκης, στην πρωτοπορία για επιστροφή και  επαναχρησιμοποίηση των διδακτικών βιβλίων  με ετήσια χρέωση χρήσης και καλή διατήρηση αυτών, εξοικονομώντας αξιόλογα ποσά από την ετήσια επανέκδοση από τον ΟΕΔΒ δεκάδων χιλιάδων σχολικών βιβλίων που περίσσευαν αχρησιμοποίητα εξαφανίζοντας  τον θεσμό της ομαδικής πυρπόλησης των βιβλίων στις αυλές των Σχολείων από όλους σχεδόν τους μαθητές, που ως μόδα και έθιμο ντουμάνιαζαν με φλόγες και καπνούς τον αύλειο χώρο κάθε σχολικής μονάδας, μετά το πέρας των εξετάσεων του Ιουνίου κάθε έτος.

Για το θέμα της επαναχρησιμοποίησης των σχολικών βιβλίων για περισσότερα από τριάντα χρόνια μέχρι σήμερα, ακόμη και μετά τη συνταξιοδότησή του   το 2008, έδωσε επίμονες μάχες, γράφοντας και εκδίδοντας σχετικό πόνημα με απτά παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που διατηρούν μέχρι και σήμερα την επιστροφή και επαναχρησιμοποίηση των σχολικών βιβλίων, με πρωτοπόρα την …τριτοκοσμική και πάμπτωχη Γερμανία, αλλά και κοστολογώντας την χουβαρδοσύνη του πάμπλουτου  ελληνικού κράτους, πετάζοντας στα σκουπίδια εκατομμύρια ευρώ πλεονάζοντα βιβλία, που μεταφράζονται σε εκατομμύρια ευρώ, που δεν περισσεύουν από σχολεία – αχούρια χωρίς θέρμανση, κλιματισμό, υλικοτεχνικό εξοπλισμό, κτηριακό πρωτογονισμό, με σπασμένα τζάμια, πόρτες, παράθυρα, χωρίς βιβλιοθήκες, εργαστήρια, αίθουσες αθλητισμού και πολιτιστικών εκδηλώσεων σε πλείστα σχολεία και περιοχές της χώρας. Αγώνας άγονος σε ώτα και όμματα ανευθυνοϋπεύθυνων της Δημόσιας Παιδείας, μη εξαιρουμένων και πλείστων Διευθυντών και διδασκόντων στα Δημόσια σχολεία της χώρας μας. Στην έκδοση αυτή το θέμα αυτό θίγεται και τεκμηριώνεται αναντίλεκτα για κάθε δύστροπο και αδιάφορο αναγνώστη της σχετικής αρθρογραφίας σε άρθρα.

Αναλυτικά στο βιβλίο καταχωρήθηκαν 93 άρθρα που κατατάσσονται ευδιάκριτα σε επιμέρους ενότητες:

α) Βιβλία- Σχολική Βιβλιοθήκη – δανεισμός – Διδασκαλίες 24 άρθρα (1,2,3,4,5,17,18,19,20,21,26,27,29,30,31,32,38,53,54,55,56,62,65)

β) Σχολική λειτουργία – καταλήψεις: 04 (6,7,47,57).

γ)Κοινωνικοί αγώνες – διαδηλώσεις – Συνδικαλισμός: 13 (89,90,12,14,40,41,48,58,63,80,81,82).

δ) Κοινωνικός διαφωτισμός: 30 (11,22,23,24,25,28,33,35,36,44,46,48,49,50,51,52,59,61,64,67,68,

72,73,74,78,79,83,85,86,87,89).

ε) Δημοκρατική ενσυναίσθηση (Φρόνημα, Καλλιέργεια, Λειτουργία)

:23(13,15,16,22,34,37,39,42,45,60,66,69,70,71,75,76,77,84,88,90,

91,92,93.

Στο βιβλίο η αρθρογραφία κατατάσσεται με οριζόντια γραμμική, χρονολογική σειρά συγγραφής,  με αφετηρία την 25^η Νοεμβρίου 2020 και πέρας του αρθρογραφικού μαραθωνίου την 9^η Φεβρουαρίου 2023.

&nbspΟ αναγνώστης – μελετητής του βιβλίου δε θα δυσκολευτεί να χαρακτηρίσει όλα, μα όλα εντελώς, τα άρθρα ως δοκίμια υψηλού προβληματισμού, ευφυούς στοχασμού, κοινωνικού διαφωτισμού και υψηλού δημοκρατικού φρονήματος. Όσοι φίλοι και συνάδελφοι γνωρίζουν βαθύτερα το συγγραφέα και την καλλιέργειά του και  έχουν προσωπική αντίληψη για τη βιβλιοθήκη του και τα μελετήματά του δε θα δυσκολευτούν να βρουν επιδράσεις, που, όμως,  έγιναν προσωπικές του δημιουργίες από τα δοκίμια μέγιστων νεοελλήνων δοκιμιογράφων και κυρίως αυτών του Αγ. Τερζάκη και Ε. Παπανούτσου, θα πρόσθετα και εκείνα των Β. Τατάκη και Μ. Πλωρίτη. Το ευφυές και σκεπτόμενο αφηγηματικό υποκείμενο, χωρίς να το συναισθάνεται, υπερβαίνει πολλές φορές το πνεύμα της εκγύμνασής του. Ο αναγνώστης θα το αντιληφθεί, χωρίς να χρειάζεται επισήμανση αυτής της  βιβλιοκριτικής.

Θα ήταν περιττό να κάνει κάποιος επιλεκτική ανάγνωση των δοκιμιακών προσεγγίσεων. Αν κρατήσει κάποιος στα χέρια του το βιβλίο, δεν έχει περιθώρια να διαλέξει, γιατί όλα  είναι εκτός αξιολογικής κρίσης, πρώτης γραμμής. Εδώ θα γίνει, όσο αυτό μπορεί να γίνει, με μετριοπάθεια καταγραφή των κυριότερων στοιχείων σκέψης, έκφρασης και γόνιμου προβληματισμού, που θα μείνουν στον αναγνώστη – μελετητή των δοκιμιακών προβληματισμών.

Η αρχική, αβίαστη αξιολογική κρίση δείχνει πόσο ο συγγραφέας αγάπησε τη μάθηση, τη μελέτη, την εκπαιδευτική ιδιότητα, το μόχθο της διδασκαλίας, τη σχολική ευρυθμία, τη διοικητική σχολική ευτοπία, τη βιβλιοθήκη και ασφαλώς, τα παιδιά, τους νέους, τους μαθητές του, που για τα 35 χρόνια στις αίθουσες θα αθροίζουν μερικές χιλιάδες ψυχές. Δε θέλει δυσκολία η διαπίστωση. Γι’ αυτές έδωσε το είναι του, γι’ αυτές ανάλωσε την παιδευτική του πορεία. Ο ίδιος δεν αποδέχεται, από σεμνότητα, τα εύσημα. Του αποδίδονται αυτομάτως για τα πεπραγμένα του από τις χιλιάδες μαθητών που τα βίωσαν στη σχολική τους διαδρομή. Γι’ αυτό μόχθησε, πάλεψε, δημιούργησε, φώναξε, κέρδισε, βελτίωσε, νίκησε, μα και νικήθηκε από εκείνους που και δεν ήθελαν και δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν τους αγώνες του.

Πέρα από το σχολικό περιβάλλον η αρθρογραφία αφήνει να φανούν όχι μόνο τα ίχνη αλλά και οι διαδρομές και οι σταθμοί των αγώνων του. Ο αρθρογράφος  δε  συμβιβάστηκε ποτέ με τη μετριότητα, το έλασσον, την  κακομοιριά, τη σκοπιμότητα των κοινωνικών αγώνων, του στρατευμένου συνδικαλισμού, τον καιροσκοπισμό, το συμφέρον και τη συναλλαγή. Η αρθρογραφία για  τον κοινωνικό διαφωτισμό και το δημοκρατικό φρόνημα σπάει κόκκαλα. Το γνήσιο δημοκρατικό φρόνημα δεν προσκτάται κληρονομικά ούτε δηλώνεται αλαζονικά και καυχησιολογικά Το δημοκρατικό φρόνημα εκφράζεται βιωματικά, νοησιαρχικά, ανυποχώρητα και με αταλάντευτη  γραμμική πορεία. Το δημοκρατικό φρόνημα έχει χρέος να στηλιτεύει την υποκρισία, την προσομοίωση, την εξαπάτηση, τις σκοτεινές πτυχές, τη νοσηρή νόηση. Ο αρθρογράφος δεν κάνει εκπτώσεις. Όπου χρειάζεται, με παρρησία, καρφώνει τις πρόκες, για να πονέσουν, όσο τους αξίζει, οι εχθροί και οι υπονομευτές, οι στρατευμένοι και εξωνημένοι πολέμιοί της. Το δημοκρατικό φρόνιμα δεν ποινικοποιείται, και ασφαλώς,  ούτε διώκεται ούτε τιμωρείται. Το πολιτικό αντιδημοκρατικό φρόνημα, όμως, κρίνεται,  επικρίνεται, αποκαλύπτεται, αποδοκιμάζεται με τεκμηρίωση, σύγκριση και αποτίμηση. Μέχρι εκεί, όμως. Αυτό κάνει και ο φίλος συγγραφέας. Κάθε άρθρο και ένα Ευαγγέλιο δημοκρατίας και νοηματικής  υψιπέτειας. Αλλά ας μη με εμπιστευτεί απόλυτα ο μελετητής του βιβλίου. Ας περπατήσει μόνος του στις σελίδες του και ας εξαγάγει τις κρίσεις του.

Στο βιβλίο του προτάσσεται ένας Πρόλογος από έναν εξαίρετο φίλο, συνάδελφο και διακεκριμένο φιλόλογο και πνευματικό δημιουργό, από το Γιώργο Καπρινιώτη, γνωστό από τη διακεκριμένη εκπαιδευτική του διαδρομή στη Μ.Ε., αλλά και τη συγγραφική του ικανότητα στο λογοτεχνικό χώρο. Με διεισδυτική ματιά, κριτική αυστηρότητα, καίρια ανίχνευση θέσεων και μηνυμάτων προετοιμάζει τον  αναγνώστη  να ανατρέξει στα κείμενα, για να απολαύσει τις σκέψεις, τις επισημάνσεις, τις κρίσεις και τις αποτιμήσεις της συνολικής αρθρογραφίας.  Ο λόγος του όχι μόνο διαφωτιστικός για το βιβλίο, αλλά και θυμοσοφικός.

Με την επιθυμία και την προσδοκία να είναι καλοτάξιδο το εκδοτικό πόνημα του φίλου συγγραφέα και την πεποίθηση ότι μόνο να χάσει έχει, όποιος, ενώ μπορεί, δε θα το διαβάσει.