*Γράφει ο Σωτήρης Γιάκης

Με μια χλιαρή, γενικόλογη και πρόχειρη συνάμα τοποθέτηση, «εισήγαγε» πριν λίγες ημέρες ο κ. Νταής την Ηγουμενίτσα, στον «κόσμο» της ελεγχόμενης στάθμευσης.

Το «όραμα» του, για το φλέγον και χρονίζον ζήτημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης στην πόλη μας σε συγκεκριμένες  ώρες, ημέρες και χρονικές περιόδους, παρουσιάστηκε χωρίς τίποτα απτό, μετρήσιμο και ουσιαστικά υλοποιήσιμο

Πρέπει πρωτίστως,
να υπολογίσεις τις θέσεις που θα καταλάβουν οι μόνιμοι κάτοικοι επι των οδών και των σημείων που θέλεις να εφαρμόσεις το μέτρο.

Να κουβεντιάσεις με τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αντίστοιχη περιοχή ώστε να εντοπίσεις τα σημεία φορτοεκφόρτωσης που κρίνονται αναγκαία και να καταλήξεις πόσα και πού θα είναι αυτά.

Να υπολογίσεις επακριβώς όλες τις διαθέσιμες θέσεις κατά μήκος των οδών ώστε να δεις πόσες προκύπτουν όταν αφαιρέσεις αυτές των μόνιμων κατοίκων.

Να υπολογίσεις ότι θα αποδώσεις θέσεις μόνιμων κατοίκων και στους δρόμους που εκβάλλουν στην Κύπρου και στην παραλιακή ώστε να αποφύγεις το φαινόμενο κατάληψης των θέσεων από αυτούς που δεν εξυπηρετούνται στους δύο μεγάλους οδικούς άξονες.

Κάνεις πρόβλεψη για συγκεκριμένα σημεία στάθμευσης δικύκλων ώστε να αποφύγεις το φαινόμενο κάθε μαγαζί να έχει δύο μηχανάκια και δύο ποδήλατα μπροστά από την είσοδό του επι της οδού.

Υπολογίζεις έναν μέγιστο χρόνο δωρεάν χρήσης του παρκόμετρου( π.χ. 15 λεπτά), ώστε να μπορούν οι πελάτες των επιχειρήσεων να εξυπηρετηθούν χωρίς διπλοπαρκάρισμα και κυρίως χωρίς χρέωση.

Να συζητήσεις με τον ιατρικό σύλλογο, τον οδοντιατρικό καθώς και τον φαρμακευτικό ώστε στις ώρες αιχμής, όπου υπάρχουν σημεία μεγάλης συγκέντρωσης ιατρείων, φαρμακείων,  να προβλέπεται ελεύθερος χώρος πρόσβασης για αποβίβαση των ασθενών και επιβίβαση μόνον, ώστε να αποφύγεις το διπλό-τριπλό παρκάρισμα και να διευκολύνεις την απρόσκοπτη ροή των οχημάτων που είναι ήδη στην κυκλοφορία.

Μετά να συνυπολογίσεις και να προσθέσεις τους χώρους των μικρομεσαίων χώρων στάθμευσης που διαθέτει η πόλη.
Μετράς την ροή των αυτοκινήτων από Βορρά προς Νότο και αντίστροφα στις δύο εισόδους βορρά- νότου στις ώρες αιχμής. Ό,τι εξέρχεται  από την νότια είσοδο για παράδειγμα με κατεύθυνση βορρά νότο, το αφαιρείς από το σύνολο των εισερχομένων από την βόρεια είσοδο με κατεύθυνση βορράς νότος.

Κάνεις το ίδιο για την ροή νότος βορράς και υπολογίζεις κατά προσέγγιση τον αριθμό των οχημάτων κατά τις ώρες  αιχμής  που «λιμνάζουν» μέσα στην πόλη. Ας υποθέσουμε ότι κατά μέσο όρο εισέρχονται σε δεδομένη χρονική περίοδο 300 αυτοκίνητα ενώ εξέρχονται 100. Την δεδομένη λοιπόν την χρονική περίοδο, πέρα από τα parking των μόνιμων κατοίκων γνωρίζεις ότι έχεις ανάγκη και από άλλες 200 θέσεις στάθμευσης. Κάνοντας ένα γράφημα με τις «φορτωμένες» κυκλοφοριακά ώρες και ημέρες γνωρίζεις κατά προσέγγιση τις πραγματικές ανάγκες για όλες τις ώρες και ημέρες.

Προκαλείς έπειτα μία εκδήλωση ενδιαφέροντος απο εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα «ελεγχόμενη στάθμευση»  και παρουσιάζεις τους όρους επι των πραγματικών δεδομένων. Εμείς (για παράδειγμα) διαθέτουμε 1000 θέσεις στάθμευσης επι της οδού Κύπρου, επι της παραλιακής και των κάθετων οδών που εκβάλλουν σε αυτές. Επίσης 100 θέσεις διαθέσιμες στον χώρο στάθμευσης Α και 60 στον Β. Από αυτές θα αποδοθούν σε μόνιμους κατοίκους 300 άλλες 20 για φορτοεκφόρτωση και άλλες 10 (ολόκληρες αυτοκινήτου) για δίκυκλα.

Υπολογίζεις ώρες και ημέρες που θα ισχύσει το μέτρο ή αν θα είναι χρονικά καθολικό.

Έπειτα πρέπει εκ των προτέρων να αποφασίσεις πώς θα πας στην σύμβαση με τον ιδιώτη και με ποιους όρους.

Ο ιδιώτης που διαχειρίζεται την ελεγχόμενη στάθμευση πληρώνεται μέσω διάφορων μηχανισμών που καθορίζονται από τη σύμβαση που θα υπογράψει με τον αρμόδιο Δήμο. Οι βασικοί τρόποι αμοιβής του ιδιώτη περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Ποσοστό επί των Εσόδων

• Ο ιδιώτης λαμβάνει ένα προκαθορισμένο ποσοστό από τα συνολικά έσοδα που προκύπτουν από τα τέλη στάθμευσης. Το υπόλοιπο ποσό αποδίδεται στον Δήμο.
• Το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι σταθερό ή κλιμακωτό, ανάλογα με τα εισπραχθέντα έσοδα.

2. Σταθερή Ετήσια Αμοιβή

• Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιδιώτης λαμβάνει μια σταθερή ετήσια αμοιβή από τον Δήμο για τη διαχείριση της ελεγχόμενης στάθμευσης. Τα έσοδα από τα τέλη στάθμευσης πηγαίνουν εξ ολοκλήρου στον Δήμο.

3. Μικτό Μοντέλο

• Συνδυασμός των δύο παραπάνω, όπου ο ιδιώτης λαμβάνει μια βασική αμοιβή και επιπλέον ποσοστό επί των εσόδων.

4. Αμοιβή Μέσω Λειτουργίας και Συντήρησης

• Ο ιδιώτης αμείβεται για τη λειτουργία και τη συντήρηση του συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης (π.χ. εγκατάσταση και διαχείριση παρκόμετρων, συντήρηση τεχνολογικού εξοπλισμού).
• Εδώ τα έσοδα από τα τέλη στάθμευσης πηγαίνουν συνήθως στον Δήμο, ενώ ο ιδιώτης εισπράττει ένα προσυμφωνημένο ποσό για τις υπηρεσίες του.

5. Έσοδα από Πρόστιμα

• Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιδιώτης ενδέχεται να λαμβάνει μέρος από τα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις, αν αυτό προβλέπεται από τη σύμβαση.

6. Πρόσθετες Υπηρεσίες

• Αν ο ιδιώτης παρέχει και άλλες υπηρεσίες (π.χ. εγκατάσταση εφαρμογών για πληρωμή μέσω κινητού, διαφημιστικές καμπάνιες), μπορεί να έχει επιπλέον έσοδα.

Πώς Χρηματοδοτείται ο Δήμος

• Τα τέλη στάθμευσης είναι δημόσια έσοδα, γι’ αυτό ο Δήμος ορίζει τη χρήση τους (συνήθως για έργα υποδομής, βελτίωση κυκλοφορίας κ.λπ.).
• Ο Δήμος μπορεί να κρατά τη μεγαλύτερη μερίδα των εσόδων ή να την κατανέμει ανάλογα με τη σύμβαση.

Η ακριβής δομή αμοιβής εξαρτάται από τη συμφωνία που έχει γίνει μεταξύ Δήμου και ιδιώτη, καθώς και από τις ανάγκες της τοπικής αυτοδιοίκησης

Σε περιοχές όπου δεν υπάρχει Δημοτική Αστυνομία, όπως είναι  η δική μας και η ελεγχόμενη στάθμευση διαχειρίζεται από ιδιωτική εταιρεία, η διαδικασία διαπίστωσης παραβάσεων και επιβολής προστίμων διαμορφώνεται ως εξής:

Διαπίστωση Παράβασης:

• Έλεγχος από Εξουσιοδοτημένους Υπαλλήλους:Ειδικά εκπαιδευμένοι υπάλληλοι της ιδιωτικής εταιρείας πραγματοποιούν τακτικούς ελέγχους στις ζώνες ελεγχόμενης στάθμευσης. Ελέγχουν αν τα οχήματα έχουν καταβάλει το απαιτούμενο τέλος στάθμευσης και αν τηρούν τους καθορισμένους χρόνους.
• Χρήση Τεχνολογικών Μέσων:Ορισμένες εταιρείες χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά συστήματα, όπως αισθητήρες στάθμευσης ή εφαρμογές κινητών, για την παρακολούθηση της χρήσης των θέσεων στάθμευσης και την αυτόματη ανίχνευση παραβάσεων.

Επιβολή και Χρέωση Προστίμου:

• Έκδοση Ειδοποίησης Παράβασης:Σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης, οι υπάλληλοι εκδίδουν ειδοποίηση, η οποία τοποθετείται στο όχημα ή αποστέλλεται ταχυδρομικά στον ιδιοκτήτη. Η ειδοποίηση περιλαμβάνει λεπτομέρειες για την παράβαση, το ποσό του προστίμου και οδηγίες πληρωμής.
• Διαδικασία Πληρωμής:Ο παραβάτης μπορεί να εξοφλήσει το πρόστιμο μέσω τραπεζικής κατάθεσης, ηλεκτρονικής πληρωμής ή άλλων μεθόδων που καθορίζει η διαχειρίστρια εταιρεία. Οι λεπτομέρειες για τους διαθέσιμους τρόπους πληρωμής αναφέρονται στην ειδοποίηση παράβασης.
• Αρμόδια Αρχή Είσπραξης:Παρόλο που η διαχείριση της στάθμευσης ανατίθεται σε ιδιώτη, τα πρόστιμα συνήθως εισπράττονται από τον οικείο Δήμο, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Η ιδιωτική εταιρεία μπορεί να συνεργάζεται με τον Δήμο για τη βεβαίωση και είσπραξη των προστίμων.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 104 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τα διοικητικά πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις στάθμευσης εισπράττονται από τους Δήμους, ακόμη και αν η διαχείριση της στάθμευσης έχει ανατεθεί σε ιδιώτη.

Μέσα από όλα αυτά ( και άλλα τόσα υποθέτω, ειδικός δεν είμαι) αποφασίζεις πώς θα κινηθείς και μόνον τότε πας στο δημοτικό συμβούλιο και ενημερώνεις τους πολίτες για το τί προτίθεσαι να κάνεις και κυρίως, πώς σκέφτεσαι να το υλοποιήσεις.

Η επιδερμική αντιμετώπιση του θέματος από τον  κ. Νταή, μόνο ανησυχίες εγείρει …

*Σωτήρης Γιάκης
Οδοντίατρος, Πρόεδρος του «Κοινό των Θεσπρωτών»