Του Πέτρου Ζήγου
Στην Ήπειρο και στη χώρα μας γενικότερα δεν είναι πολύ ανεπτυγμένος ο βιομηχανικός τομέας και για τον λόγο αυτό η οικονομία της χώρας μας βασίζεται στον αγροτικό τομέα, στον τουριστικό τομέα και στον τομέα της ναυτιλίας.
Η Ήπειρος είναι ορεινή και ΑΝΑΞΙΟΠΟΙΗΤΗ. Οι πεδινές εκτάσεις της αντιπροσωπεύουν μόλις το 10% της συνολικής της έκτασης.
Διαθέτει τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα σχεδόν σε όλους τους τομείς. Έχει αυθεντική φυσιογνωμία, ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, αξιόλογη πολιτιστική κληρονομιά και αναξιοποίητες πλουτοπαραγωγικές πηγές. Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε να εξαλειφθεί ο μύθος της «φτωχής Ηπείρου».
Διαθέτει τις πλουτοπαραγωγικές εκείνες πηγές και τις δυνατότητες μίας ισόρροπης ανάπτυξης ικανής όχι μόνο να συγκρατήσει τον πληθυσμό της αλλά και να προχωρήσει σε ενίσχυση της διαφαινόμενης ήδη αντιστροφής της ροής, από ροή αποδημίας σε ροή παλινόστησης του ανθρώπινου δυναμικού της.
Η Θεσπρωτία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Ηπείρου και είναι μία από τις φτωχότερες περιοχές της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ένας από τους πιο αραιοκατοικημένους νομούς της χώρας μας και οι ορεινές και ημιορεινές περιοχές της καταλαμβάνουν περίπου το 95% της έκτασής της. Η οικονομία της βασίζεται, κατά κύριο λόγο, στην αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό.
Παρά τις αντιξοότητες και τα μεγάλα προβλήματα, οι προοπτικές ανάπτυξης της Ηπείρου είναι μεγάλες, κυρίως λόγω της στρατηγικής της θέσης και των αξιόλογων φυσικών πόρων της, οι οποίοι, με την κατάλληλη στρατηγική, μπορούν να αξιοποιηθούν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της.
Ο αγροτικός τομέας (γεωργία – κτηνοτροφία – δάση – αλιεία) αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής.
Οι γεωργοκτηνοτρόφοι δίνουν καθημερινά, κάτω από πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες , έναν πολύ δύσκολο αγώνα, ο οποίος είναι αγώνας «χωρίς χρώμα και κόμμα», είναι αγώνας για την επιβίωσή τους. Αν δεν παρθούν έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα, πολλές κτηνοτροφικές μονάδες θα κλείσουν. Ήδη έχουν κλείσει αρκετές στη Θεσσαλία, την Καστοριά κ.λ.π. Σημειωτέον, ότι έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός αυτών που απασχολούνται στον πρωτογενή τομέα (το έτος 2020 απασχολούνταν 412.000, ενώ το 2001 απασχολούνταν 666.000).
Επιβάλλεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην επιβίωση και ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και με τη δημιουργία τοπικών δομών αγροτικής ανάπτυξης σε γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία.
Οι αγρότες δεν θέλουν λόγια παρηγοριάς και ψεύτικες ελπίδες.
Για να καταστεί ο πρωτογενής τομέας βιώσιμος, ανθεκτικός καινοτόμος και ανταγωνιστικός, πρέπει να ληφθούν τα εξής μέτρα:
1.Μείωση των τιμών των ζωοτροφών, των κτηνιατρικών φαρμάκων και των λιπασμάτων.
2.Αύξηση της τιμής του γάλακτος.
3.Εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά και ριζική αντιμετώπιση των παράνομων «ελληνοποίησεων» γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων (π.χ. φέτας, λαδιού, κρέατος και μελιού).
4.Συναιτεριστικές Οργανώσεις στην υπηρεσία του αγρότη, οι οποίες θα είναι εργαλείο και μοχλός στήριξης του εισοδήματός του, ενημέρωσης και εκπαίδευσής του και όχι μέσο για την εξυπηρέτηση προσωπικών στρατηγικών.
5. Εκσυγχρονισμός και αναμόρφωση του ΕΛΓΑ και του συστήματος ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, έτσι ώστε να καλύπτονται και οι νέοι κίνδυνοι που προκαλούνται λόγω των έντονων κλιματικών αλλαγών. Αποζημίωση 100% για την πληγείσα παραγωγή και για το πληγέν ζωικό και φυτικό κεφάλαιο.
6.Άμεση πληρωμή όλων των κτηνοτροφικών και αγροτικών προϊόντων (κατά την παράδοσή τους).
7.Αύξηση της βασικής σύνταξης του αγρότη και της αγρότισσας.
8.Σταδιακή εξίσωση όλων των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των αγροτών με εκείνα των ασφαλισμένων των άλλων ταμείων.
9.Ίδρυση Ανώτατης Σχολής για επαγγελματίες αγρότες. Συνεχής, έγκυρη και αποτελεσματική ενημέρωση, εκπαίδευση και επιμόρφωση των αγροτών σε όλες τις νέες τεχνολογικές και παραγωγικές εξελίξεις.
10.Χωροταξικός σχεδιασμός, καθορισμός των χρήσεων γης και επίλυση του προβλήματος του μικρού και πολυτεμαχισμένου κλήρου.
11.Στήριξη των ελαιοπαραγωγών, υλοποίηση προγραμμάτων δακοκτονίας και βελτίωση και διάνοιξη της αγροτικής οδοποιίας.
12.Πάταξη του φαινομένου της νοθείας των κτηνοτροφικών και και γεωργικών προϊόντων.
13.Σωστή διαχείριση των κοινοτικών ενισχύσεων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τον ΟΠΕΚΕΠΕ και άμεση καταβολή τους στους αγρότες, γιατί οι υποχρεώσεις τους είναι πολλές και δυσβάσταχτες.
14.Ενίσχυση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, γιατί υπάρχουν στο εξωτερικό αγορές, οι οποίες αναζητούν σύγχρονα αγροδιατροφικά προϊόντα ολοκληρωμένα ως προς την ποιότητα , τη γεύση, την υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος. Η Ελλάδα δίνει περίπου 1 δις ευρώ κάθε χρόνο για εισαγωγές κρέατος και αβγών.
15.Συμμετοχή σε όλες τις εκθέσεις τροφίμων, εντός και εκτός Ελλάδος.
16.Ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής , μέσω των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
17.Αξιοποίηση εκτάσεων που βρίσκονται σε αγρανάπαυση.
18.Εγκατάσταση φωτοβολτακών σε κάθε γεωργοκτηνοτροφική μονάδα με κρατική επιδότηση
19.Αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος των αγροτών, λόγω των κρίσεων (οικονομικής και υγειονομικής) και αναπλήρωση του εισοδήματός τους για όσα προϊόντα πωλούνται κάτω του κόστους.
20.Ενθάρρυνση και ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας – κτηνοτροφίας.
21. Χορήγηση χαμηλότοκων δανείων και ψήφιση του ακατάσχετου των κατοικιών, των στάβλων των κτηνοτρόφων και της αγροτικής γης.
22.Καθιέρωση του ακατάσχετου και αφορολόγητου των επιδοτήσεων, των αποζημιώσεων και των ενισχύσεων των αγροτών.
23.Οριστική λύση του προβλήματος με τους εργάτης γης.
24.Προστασία των τοπικών αγροτικών προϊόντων από παράνομες αγροτικές πρακτικές.
25.Μείωση του κόστους παραγωγής με αφορολόγητο πετρέλαιο, μείωση της τιμής του ρεύματος, κατάργηση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές , στα αγροεφόδια και στα βασικά είδη για την ικανοποίηση των αναγκών των αγροτικών οικογενειών.
26.Χορήγηση ουσιαστικού επιδόματος θέρμανσης με προτεραιότητα στις βόρειες και ορεινές περιοχές.
27.Επανασύνδεση του ρεύματος σε αντλιοστάσια των ΓΟΕΒ – ΤΟΕΒ της χώρας, στην έναρξη της αρδευτικής περιόδου.
28.Διάθεση περισσότερων πόρων στα προγράμματα που αφορούν τους νέους αγρότες και τα σχέδια βελτίωσης, ούτως ώστε να ικανοποιηθεί το μεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει. Η ένταξη περισσότερων νέων θα αποτελέσει αντίβαρο στη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού.
29.Οικονομική ενίσχυση της μελισσοκομίας και της αλιείας. Λήψη μέτρων για την πρόληψη και καταπολέμηση των εχθρών και ασθενειών των μελισσών και στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας με κάλυψη μέρους των δαπανών των μελλισοσμηνών. Η ιχθυοκαλλιέργεια είναι ένας δυναμικός και αναπτυσσόμενος κλάδος της οικονομίας της χώρας μας. Το 80% της παραγωγής εξάγεται σε περισσότερες από 40 χώρες, ενώ ο Νομός Θεσπρωτίας κατέχει σημαντικό μερίδιο της εξαγωγικής δραστηριότητας.
30.Άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων , ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών και ενίσχυση των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα.
31.Ενημέρωση και υποστήριξη για ανάπτυξη εναλλακτικών καλλιεργειών.
32.Ενθάρρυνση και ενίσχυση του θεσμού των Διεπαγγελματικών Οργανώσεων με στόχο την κατάρτιση συλλογικής στρατηγικής για τη προώθηση των αγροτικών προϊόντων (όπως είναι π.χ. Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας).
33.Αγροτικός εξηλεκτρισμός, κατασκευή δικτύων άρδευσης και κτηνοτροφικών πάρκων, κατασκευή έργων δασικής αναψυχής και έργων δασοπροστασίας (δασική οδοποιία κ.λ.π.).
Όσα μέτρα και εάν παρθούν για τον πολύπαθο αγροτικό τομέα είναι λίγα και δεν μπορούν να εξαλείψουν τον πόνο, το μόχθο, τον ιδρώτα και τις πάμπολες στερήσεις των αγροτών μας, οι οποίοι δίνουν καθημερινά αγώνα επιβίωσης. Τον αγώνα τους δεν μπορούν να τον αντιληφθούν μέσα από τα γραφεία τους οι εκάστοτε κυβερνώντες, γιατί δεν τον έχουν βιώσει.
Χρειαζόμαστε μία νέα Εθνική Στρατηγική για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου, με ανάδειξη και αξιοποίηση όλων των οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και περιβαλλοντικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της.
Πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε ο αγρότης να είναι υπερήφανος για το επάγγελμά του και να αισθάνεται σιγουριά και ασφάλεια.
