Γράφει ο Μιχάλης Στούκας
Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 84 χρόνια από το «Όχι», όπως πέρασε στην ιστορία το «Alors, c’est la guerre» («Πόλεμος λοιπόν») του Ιωάννη Μεταξά στον Ιταλό πρέσβη Εμανουέλε Γκράτσι, τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 στο σπίτι του στην Κηφισιά.
Σύμφωνα με τον Τάσο Κοντογιαννίδη, στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο η Ελλάδα θρήνησε 11.911 νεκρούς στρατιωτικούς. 262 από αυτούς ήταν Μόνιμοι Αξιωματικοί, 342 Έφεδροι Αξιωματικοί και 11.307 Οπλίτες. Υπήρχαν ακόμα 7 Αξιωματικοί και 1.335 Οπλίτες αγνοούμενοι. Αυτοί δεν βρέθηκαν ποτέ… Υπήρχαν επίσης και 42.845 (κατά τον Giorgio Rizzo)τραυματίες.
Πάλι κατά τον Τάσο Κοντογιαννίδη από την έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου ως και το τέλος της μάχης της Κρήτης οι Έλληνες νεκροί ήταν 13.513, οι τραυματίες 62.663, από τους οποίους οι 25.000 ήταν παγόπληκτοι και οι αγνοούμενοι (εξαφανισθέντες και αιχμάλωτοι) έφτασαν τους 1.809. Δεν θα κάνουμε ιδιαίτερη μνεία, σήμερα και στους μη στρατιωτικούς νεκρούς και τραυματίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη χώρα μας. Μόνο θα αναφέρουμε ότι οι νεκροί ξεπερνούν τους 700.000, ενώ σύμφωνα με άλλες πηγές είναι περισσότεροι κι από 800.000. Αν υπολογίσουμε και το λεγόμενο «έλλειμμα γεννήσεων» που φτάνει τις 300.000, ο αριθμός των θυμάτων της χώρας μας ξεπερνά το 1 εκατομμύριο…
Όπως έχουμε διαβάσει σε βιβλία της εποχής και έχουμε δει σε σχετικά στιγμιότυπα, στην Ελλάδα του 1940 κατά την επιστράτευση και το ταξίδι για το μέτωπο υπήρχε μεγάλος ενθουσιασμός, σε αντίθεση με την κατήφεια και τη θλίψη που θα περίμεναν πολλοί. Όλοι γνώριζαν ότι μπορεί να μην γυρίσουν από το Μέτωπο, ότι μπορεί να ήταν η τελευταία φορά που είδαν τους δικούς τους ανθρώπους, αλλά οι εικόνες από τα τρένα που γεμάτα στρατιώτες αναχωρούν, ουσιαστικά για το άγνωστο, δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Και οι γενναίοι πρόγονοί μας φρόντισαν αυτό ακριβώς το κλίμα να το μεταφέρουν και στο Μέτωπο.
Τα σχέδια του Μουσολίνι και των Στρατηγών του για «περίπατο», «καφέ στα Γιάννενα και «δείπνο στην Αθήνα» γκρεμίστηκαν στα κακοτράχαλα βουνά της Πίνδου και της Βορείου Ηπείρου στη συνέχεια. Πολεμώντας με απαράμιλλο θάρρος και αποφασιστικότητα απέναντι σε μεγαλύτερο και καλύτερα εξοπλισμένο στρατό, οι ελληνικές δυνάμεις πέτυχαν όχι μόνο να εκδιώξουν τους Ιταλούς από τα εδάφη της ελληνικής Ηπείρου, στα οποία είχαν εισέλθει χωρίς αντίσταση αλλά και να προχωρήσουν σε αλβανικό έδαφος καταλαμβάνοντας για μία ακόμα φορά τη μαρτυρική Βόρεια Ήπειρο. Να μην ξεχνάμε ότι η Αλβανία που είχε καταληφθεί αμαχητί από τους φασίστες του Μουσολίνι το 1939 είχε διαθέσει στρατεύματα στους Ιταλούς, τα οποία πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων.
Πώς βρέθηκαν στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Αλβανοί στο πλευρό των νικητών και μάλιστα εμφανιζόμενοι ως γενναίοι αντιστασιακοί, αποτελεί ένα ακόμα από τα πολλά παράδοξα της ιστορίας… Και κοντά στους άνδρες και οι θρυλικές γυναίκες της Πίνδου που πρόσφεραν βοήθεια ανεκτίμητη. Γυναίκες σκληραγωγημένες, μεγαλωμένες σε δύσβατα χωριά, εξοικειωμένες με τις κακουχίες, μητέρες πολλών παιδιών οι περισσότερες συμπαραστάθηκαν άξια στους Έλληνες μαχητές.
Και παρά τις δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες, καθώς ο χειμώνας 1940-1941 ήταν ένας από τους δριμύτερους όπως αναφέρουν όσοι τον έζησαν, πάνω στις καταχιόνιστες πλαγιές των βουνών της Ηπείρου γράφτηκε ένα από τα μεγαλύτερα έπη στην παγκόσμια ιστορία, μία τεράστια και λαμπρή σελίδα δόξας, προσθήκη στο ογκώδες βιβλίο με τα επιτεύγματα των Ελλήνων.
Και η πολυδιαφημισμένη εαρινή αντεπίθεση των Ιταλών έπεσε πάνω στα βράχια. Το «Ύψωμα 731» θα αποτελεί για πάντα φάρο γενναιότητας και αυτοθυσίας… Ήταν τόσο μεγάλη η επιθυμία των Ελλήνων να πολεμήσουν ώστε ακόμα κι όταν ανάρρωναν από τραυματισμό σε κάποιο νοσοκομείο ζητούσαν επίμονα να μεταφερθούν και πάλι στο Μέτωπο… Μετά το στραπάτσο των Ιταλών ήταν αναπόφευκτη η γερμανική επίθεση στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941.
Και πάλι γράφτηκαν λαμπρές σελίδες από μαχητές στα οχυρά της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Ήταν όμως αδύνατο ο Ελληνικός Στρατός να πολεμά σε δύο μέτωπα, δύο υπερδυνάμεις της εποχής και η συνθηκολόγηση ήταν μοιραία. Και οι Γερμανοί όμως υπέστησαν σημαντικές απώλειες πολεμώντας στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στη μάχη της Κρήτης.
Ας μείνουμε όμως στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-1941. Άξιζε τον κόπο η θυσία 12.000 Ελλήνων στρατιωτικών; Και από τους τραυματίες, μερικές χιλιάδες υπέστησαν κάποιας μορφής αναπηρία που θα τους «συνόδευε» ως το τέλος της ζωής τους. Έπρεπε ο Μεταξάς, που έκανε οτιδήποτε ήταν εφικτό για να διατηρήσει την Ελλάδα ουδέτερη να πει «Όχι» στον Γκράτσι;
Τα τελευταία χρόνια μέσα στο γενικότερο πλαίσιο αναθεωρητισμού της ιστορίας δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε ή γράφουν ότι κακώς η Ελλάδα αναμείχθηκε στον Β’ ΠΠ. Από τη στιγμή όμως που οι Ιταλοί ζήτησαν «γη και ύδωρ» δεν νομίζουμε ότι κανένας Έλληνας ηγέτης θα δεχόταν μια τέτοια ιταμή αξίωση. Δυστυχώς η συνέχεια μετά τη γερμανική εισβολή δεν ήταν ανάλογη.
Η διχόνοια, το πανάρχαιο σαράκι που τρώει τα σωθικά του Ελληνισμού και οι επεμβάσεις ξένων καλοθελητών είχαν σαν αποτέλεσμα έναν αιματηρό Εμφύλιο και την αδυναμία της χώρας μας να διεκδικήσει με αξιώσεις όλα αυτά που έπρεπε μετά τον πόλεμο. Οι ήρωες του 1940-41 όχι μόνο δεν παραχώρησαν ούτε μία σπιθαμή εδάφους, αλλά χάρη στους αγώνες και τις θυσίες τους είχαν τεράστια συμβολή στην ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.
Και οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι μετά και το τέλος του Εμφυλίου, έστω και με ξένη αρωγή εργάστηκαν σκληρά έτσι ώστε η καθημαγμένη Ελλάδα να ορθοποδήσει και να φτάσει σταδιακά να ενταχθεί σε ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους Οργανισμούς. Οι 12.000 νεκροί του 1940-1941 έδειξαν με τη θυσία τους ότι τούτη η χώρα ,ταγμένη θαρρεί κανείς να φυλά Θερμοπύλες για αιώνες, δεν παύει να γεννά ήρωες.
Δυστυχώς υπάρχουν και κάποιοι που αμαυρώνουν διαχρονικά την ιστορία της. Ο Λεωνίδας, για παράδειγμα, φέρνει στο νου μας τον Εφιάλτη, ο Κολοκοτρώνης τον Νενέκο, οι ήρωες του ’40-’41 τους δωσίλογους της Κατοχής κ.ά. Αν ζούμε σήμερα σε αυτή τη χώρα με τα όποια προβλήματα της, ελεύθεροι και ανεξάρτητοι, το οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό σε όσους πολέμησαν μέχρι της τελευταίας ρανίδας του αίματός τους πριν από 80 και πλέον χρόνια…
Αν μας βλέπουν από κάπου οι ήρωες αυτοί, άραγε τι θα έχουν να πουν; Έχουμε γράψει πολλές φορές για τα προβλήματα και την τραγική κατάσταση σε πολλούς τομείς της σύγχρονης Ελλάδας. Δυστυχώς, σε πολλά ζητήματα οι επόμενες γενιές Ελλήνων και Ελληνίδων αποδείχθηκαν κατώτεροι/-ες των περιστάσεων. Το 1940 όπως θα δούμε και σε άρθρο μας το Σ/Κ οι πνευματικοί άνθρωποι και οι καλλιτέχνες πολέμησαν στην πρώτη γραμμή. 136 ηθοποιούς που πολέμησαν το 1940-41 αναφέρει ο Μιχαήλ Ροδάς.
Ποιοι είναι σήμερα οι πνευματικοί άνθρωποι της χώρας και, κυρίως, πού είναι; Πόσοι από τους νεαρούς καλλιτέχνες με τους εκατοντάδες χιλιάδες followers θα μεταβούν αγόγγυστα να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή αν χρειαστεί; Υπάρχουν «γυναίκες της Πίνδου» σήμερα; Οι influencers θα εγκατέλειπαν τις σέλφι και τα stories για να προσφέρουν στην Ελλάδα;
Πάντως, παρά τα όσα γράψαμε παραπάνω, δεν νομίζουμε ότι η θυσία των 12.000 Ελλήνων το 1940-41 πήγε χαμένη. Χάρη σ’ αυτούς ζούμε κι αναπνέουμε ελεύθερα, όσο βέβαια αυτό είναι εφικτό, μπορούμε κι απολαμβάνουμε τα αγαθά της ειρήνης και νιώθουμε περήφανοι, για έναν ακόμα λόγο, που είμαστε Έλληνες. Και χάρη σ’ αυτούς μπορούν διάφορες και διάφοροι να καταφέρονται ανερυθρίαστα σε βάρος της Ελλάδας και να γράφουν για τεχνητά κράτη, γλώσσα 18 ήχων κ.λπ.
Όποιος δεν αισθάνεται Έλληνας δεν χρειάζεται να το διατυμπανίζει. Και κλείνουμε, παραφράζοντας μια ρήση που αποδίδεται στον Τσόρτσιλ, αλλά μάλλον ειπώθηκε για πρώτη φορά από τον Νοτιοαφρικανό ηγέτη Γιάν Σματς: «Οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες και όσο υπάρχουν Έλληνες θα υπάρχουν ήρωες»…
ΠΗΓΗ: www.protothema.gr
