Του π. Ηλία Μάκου
Η αλβανική απογραφή του 2023, που τα αποτελέσματά της ανακοινώθηκαν πρόσφατα, έδειξε οριακά μειωμένο τον πληθυσμό των Ελλήνων, κάτι, που οδηγεί τους ομογενείς της Αλβανίας να ομιλούν για προσπάθεια αλλοίωσης του αριθμού τους και να βάζουν ευθέως θέμα αξιοπιστίας της απογραφής.
Απογράφηκαν το 2023 23.485 Έλληνες, ενώ στην προηγούμενη αλβανική απογραφή του 2011, ήταν 24.243 Έλληνες, 758 περισσότεροι, τους… έβγαλαν περίπου το ίδιο, παρ’ ότι αυτή τη φορά οι Έλληνες δεν μποϋκόταραν, όπως συνέβη παλαιότερα, την απογραφή και συμμετείχαν ομαδικά ειδικά στις μειονοτικές ζώνες και αλλού, αλλά το αποτέλεσμα δεν άλλαξε…
Άξιο παρατήρησης είναι ότι στην απογραφή του 1989, πριν ακόμη καταρρεύσει το κομμουνιστικό καθεστώς, επί εποχής Ραμίζ Αλία, οι Έλληνες στη λεγόμενη «μειονοτική ζώνη» (όπως καθορίστηκε από το καθεστώς Χότζα αποτελείται 99 χωριά στις νότιες περιφέρειες του Αργυροκάστρου, των Αγίων Σαράντα και του Δελβίνου, ενώ δεν συμπεριλαμβάνονται οι περιοχές της Χειμάρρας και της Κορυτσάς, αλλά και άλλες περιοχές, όπου ζουν πολλοί Έλληνες), ανήλθαν σε 60.000 άτομα.
Και αυτός ο αριθμός χαρακτηρίστηκε, και όντως ήταν, χαμηλός, αλλά για να είμαστε ρεαλιστές και οι αναφορές για την ύπαρξη 250.000 έως 400.000 Ελλήνων στην Αλβανία είναι μάλλον υπερβολικός.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι κοντά στην πραγματικότητα είναι η εκτίμηση δυτικών παρατηρητών, που αξιολόγησαν τα αποτελέσματα των πρώτων εκλογών στην Αλβανία, όταν κατέρρευσε ο Χοτζισμός, τα έτη 1991 και 1992, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Ελληνική Μειονότητα στην Αλβανία αριθμεί από 150.000 άτομα μέχρι το πολύ 200.000 άτομα.
Βέβαια ένα σημαντικό ποσοστό από τους Έλληνες της Βορείου μετανάστευσαν στην Ελλάδα σε ποσοστό, που αγγίζει, με κάποιους υπολογισμούς, το 70%!
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, υπήρξε πλήρης άρνηση και από την αρμόδια Κυβερνητική Επιτροπή Απογραφών και της Αρχής Στατιστικών – INSTAT για συνεργασία στην φάση προπαρασκευής και πραγματοποίησης της Απογραφής, τόσο στη σύνταξη του ερωτηματολογίου, όσο και στην συμμετοχή και εκπροσώπων των μειονοτήτων στις ομάδες απογραφής σε μεγάλα μειονοτικά κέντρα.
Η ΟΜΟΝΟΙΑ κατέθεσε ενστάσεις, σύμφωνα με τις οποίες: Οι απογραφείς δεν επισκέφθηκαν πολλές οικογένειες και συμπλήρωσαν κατά το δοκούν το σχετικό ηλεκτρονικό έντυπο. Σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων οι απογραφείς απέφυγαν την υποβολή ερωτημάτων ή τη μη καταγραφή των απαντήσεων σε πεδία όπως η Εθνική καταγωγή, η Ελληνική μητρική γλώσσα, το Ορθόδοξο θρήσκευμα, Ειδικά μάλιστα σε περιοχές, που αυθαιρέτως το αλβανικο κράτος επιμένει να μην αποδέχεται την ύπαρξη οργανωμένων κοινοτήτων ελληνικής καταγωγής πολιτών. Υπήρξε αναρμόδια ανάμειξη υπαλλήλων σε περιοχές, που οι πολίτες επιχείρησαν τη χρήση του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού. Οι απογραφείς δεν επέστρεψαν σε κατοικίες που βρήκαν κλειστές και συγχρόνως δεν συνέλλεγαν στοιχεία άλλων μελών των νοικοκυριών που προσωρινά απουσίαζαν τη στιγμή της επίσκεψης.
Στην Αλβανία έχουν διενεργηθεί εννέα επίσημες απογραφές (από τις οποίες οι πέντε επί κομμουνιστικού καθεστώτος), η πρώτη το 1923 και η τελευταία το 2023 (που, όσον αφορά στους Έλληνες, δεν θεωρούνται από ερευνητές, αλλά και διεθνείς φορείς, έγκυρα τα αποτελέσματά τους.
Στην απογραφή του 1923, σε σύνολο 814.400 ατόμων, οι Έλληνες ανέρχονταν στις 37.000 (4,54%). Το 1930, σε σύνολο 833.600 ατόμων, ανέρχονταν στις 37.872 (4,54%). Το 1945, σε σύνολο 1.122.000 ατόμων, ανέρχονταν στις 26.535 (2,36%). Το 1960, σε σύνολο 1.626.300 ατόμων, ανέρχονταν στις 40.000 (2,46%). Το 1969, σε σύνολο 2.068.20 ατόμων, ανέρχονταν στις 48.00 (2,32%). Το 1979, σε σύνολο 2.590.600 ατόμων, ανέρχονταν στις 44.307 (1,98%). Το 1989, σε σύνολο 3.182.400 ατόμων, ανέρχονταν στις 58.758 (1,85%). Το 2011, σε σύνολο 2.831.741 ατόμων, ανέρχονταν στις 24.243 (0,86%).
Εξάλλου από διάφορους κύκλους στην Αλβανία επισημαίνεται έντονα η μεθοδευμένη συρρίκνωση των στοιχείων, που αφορούν στον αριθμό όσων δηλώνουν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, κατά την απογραφή του 2023.
Είναι μειωμένοι κατά 15.347 άτομα, σε σχέση με την απογραφή του 2011, ενώ είναι ξεκάθαρη η εικόνα ότι σαφώς είναι πολύ περισσότεροι και συνεχώς αυξάνονται, κάτι, που η απογραφή, δεν έδειξε.
Και δεν είναι μόνο ελληνικής καταγωγής, μεγάλο ποσοστό είναι αλβανικής καταγωγής, καθώς και άλλων προελεύσεων.
Ειδικότερα, κατά την απογραφή του 2023, που τα αποτελέσματά της ανακοινώθηκαν μόλις πρόσφατα, απογράφηκαν ως προς τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις:
Μουσουλμάνοι:1.101.718. Μουσουλμάνοι-Μπεκτασήδες: 115.644. Χριστιανοί-Καθολικοί: 201.530. Χριστιανοί – Ορθόδοξοι: 173.645. Ευαγγελικοί: 9.658. Άλλη πίστη: 3.670. Απροσδιόριστοι: 332.155 Άθεοι: 85.311. Δεν απάντησαν – 244.331.
Μόνο στις τέσσερις από τις εννέα απογραφές, που έχουν γίνει συνολικά στην Αλβανία, δηλώθηκε και το θρήσκευμα των πολιτών. Οι Ορθόδοξοι της Αλβανίας (όχι μόνο οι ελληνικής καταγωγής, αλλά γενικά) στην απογραφή του 1923 ήταν 171.000 (21%), στην απογραφή του 1930 ήταν 191.000 (22,91%) και στην απογραφή του 2011 ήταν 191.143 (6,75%), ενώ στην απογραφή του 2023 ήταν 173.645 (6%περίπου επί του γενικού απογραφέντος πληθυσμού).
Από τα εκκλησιαστικά δεδομένα, που διαθέτει η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας (καταλόγους βαπτίσεων προ και μετά το διωγμό και καταλόγους των 460 Ορθοδόξων ενοριών του πληθυσμού της Αλβανίας), οι Ορθόδοξοι υπερβαίνουν το 24%. Ευλόγως, λοιπόν, μπορεί να τεθεί το ερώτημα, που είναι το 17% και πλέον, που απέκρυψε η απογραφή του 2023;
Υπήρχαν εμπόδια στην απογραφή και για την αντικειμενική καταγραφή των θρησκειών, αλλά και των Μειονοτήτων: Στην ερώτηση σε ποια θρησκευτική κοινότητα ανήκετε η απάντηση ήταν προαιρετική. Επίσης στη λέξη πόσο “πρακτικά” είστε Ορθόδοξοι, κρυβόταν μια ακόμη παγίδα. Δεν υπάρχει θερμόμετρο που να μετράει την πίστη. Επίσης η συμμετοχή του πιστού σε όλες τις θρησκευτικές υποχρεώσεις του δεν μπορεί να μετρηθεί. Κάποιοι αν δεν εκκλησιάζονται τακτικά απάντησαν στο ερωτηματολόγιο της απογραφής ότι δεν είναι Ορθόδοξοι, ενώ είναι Ορθόδοξοι.
Οι παλιές Ιταλικές απογραφές έδιναν με πολύ σαφήνεια τους αριθμούς. Οι Ορθόδοξοι ήταν 20% περίπου και κάτι περισσότερο, οι Ρωμαιοκαθολικοί 10%, οι Μουσουλμάνοι Μπεκτασἠδες περίπου 14% και 56% οι Μουσουλμάνοι Σουννίτες. Όταν ο Χότζα είχε επισκεφθεί τη Ρωσία, ο Στάλιν τον ρώτησε πόσοι είναι οι Ορθόδοξοι στην Αλβανία. Εκείνος είχε απαντήσει 30%, αυτά αναφέρουν τα απομνημονεύματα. Και πάλι αυτός ο αριθμός δεν είναι ακριβής.
Μια σύγχρονη χώρα, που θέλει να λέγεται δημοκρατική και να έχει ευρωπαϊκή προοπτική, δεν είναι δυνατόν να κάνει αλχημείες στην απογραφή πληθυσμού και μάλιστα ως προς τις αναγνωρισμένες Μειονότητες, όπως είναι η Ελληνική.
Οφείλει να σέβεται τον εθνικό, γλωσσικό και θρησκευτικό αυτοπροσδιορισμό των μελών της και να μη χρησιμοποιεί τεχνάσματα, προκειμένου να εμφανιστεί διαφορετικό αποτέλεσμα από το πραγματικό.
Πηγή: Εφημερίδα “Political”
