Του Μάριου Αναστασίου Μπίκα
Η κωμόπολη Φιλιάτες
Η κωμόπολη Φιλιάτες απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 26 Φλεβάρη 1913.
Στη συνέχεια ακολούθησαν :
– Ο Δεύτερος Βαλκανικός πόλεμος (1913 – !914)
– Ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος (1914 – 1918)
– Ο εθνικός διχασμός (διένεξη Βενιζέλου και βασιλιά Κωνσταντίνου.
– Η Ασιατική γρίπη.
– Η Μικραστιακή Εκστρατεία και οι καταστροφικές της συνέπειες για την Ελλάδα.
– Η Συνθήκη της Λωζάνης 1923
– Η εκτέλεση των ΄Εξι.
– Τα στρατιωτικά πραξικοπήματα
Το Γενάρη του 1925 η κωμόπολη Φιλιάτες γεωγραφικά ανήκε στο Νομό Ιωαννίνων, καθότι δεν είχε ιδρυθεί ακόμα ο Νομός Θεσπρωτίας, και εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη της Παραμυθιάς.
Σύμφωνα με το παρακάτω δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθερίας των Ιωαννίνων 18.01.1925, σελ. 2 (αρ. ηλ. φ. 8), την εποχή αυτήδιατηρούσε οικοτροφείο Θηλέων, σε αίθουσα του οποίου γιορτάστηκε στις 08.01.1925, με Διαταγή του Υπουργείου Παιδείας, η Πρωτοχρονιά του έτους εκείνου. Στον εορτασμό αυτόν έχουν προσκληθεί και συμμετείχαν όλες οι πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές της περιοχής, υπήρχε Χριστουγεννιάτικο δέντρο, και μοιράστηκαν δώρα στις τροφίμους του οικοτροφείου, οι οποίες τραγούδησαν πατριωτικά τραγούδια και χόρεψαν ελληνικούς χορούς.
Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο της ανωτέρω εφημερίδας, το οποίο αποκρυπτογράφησε η ανιψιά μου Βαλεντίνα Αναστασίου Μπίκα, απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και σύζυγος του Ευάγγελου Γερακάρη.
« ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ
Η ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
ΕΙΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚ. ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟΝ
ΦΙΛΙΑΤΩΝ
_________________
Εκ Φιλιατών 8 Ιανουαρίου 1925
_____________
Για πρώτην φοράν εφέτος εορτάσθη η παραμονή της Πρωτοχρονιάς εν τω ενταύθα Εθνικώ Οικοτροφείω θηλέων Φιλιατών και υπό της διαταγής του Υπουργείου και εν τη ευρεία καταλλήλως διακοσμημένη αιθούση του Νηπιαγωγείου εις ω το Δέντρο των Χριστουγέννων και η απονομή των πρωτοχρονιάτικων δώρων εις τας υπηρετούσας τροφίμους του εθνικού μας τούτου οικοτροφείου.
Παρέστησαν προσκληθέντες εν τη ωραία τούτη εορτή τα μέλη του Δ. συμβουλίου του ιδρύματος τούτου, οι προϊστάμενοι των πολιτικών υπηρεσιών, ο στρατιωτικός διοικητής Τσαμουργιάς και οι ιατροί των Φιλιατών, της τελετής διεξαχθείσης εν στενώ οικογενειακώ κύκλω.
Υπό τα ωραία πατριωτικά τραγούδια των τροφίμων εγένετο η διανομή των δώρων της πατρίδος εις τας μελλούσας να διαπαιδαγωγήσουν ελληνίδας μητέρας, μεθ’ο (;) προσεφέρθη τέιον εις τους προσκαλεσμένους και γλυκίσματα εις τας τροφίμους, επηκολούθησε δε χορός ελληνικός και πειρίχυρος υπό των τροφίμων του Διδασκαλείου.
Αλησμόνητος θα μείνει εις τους προσκεκλημένους η τάξις μαθ’ ης διωργανώθη η ωραία αύτη εορτή, η επιτυχία της οποίας οφείλεται εις τους ατρύτους κόπους ους κατέβαλεν η νέα μας διευθύντρια του ιδρύματος δις Κλεοπάτρα Νικολαΐδου και ο διαχειριστής του κ. Δ. Φραγκίσκος, ο πάντοτε αφοσιωμένος εις την εκτέλεσιν των καθηκόντων του
Η λαμπρά εορτή αύτη έληξε περί ώραν 8ην εσπερινήν των προσκεκλημένων απελθόντων, με τον εθνικόν ύμνον ».
Μάριος Αναστασίου Μπίκας
