Γράφει ο Σωτήρης Λ. Δημητρίου
Ήταν απόγονος της ένδοξης οικογένειας των Σουλιωτών και γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1908.
Αποφοίτησε το 1927 από την σχολή Ευελπίδων. Πολέμησε και έπεσε ως Ίλαρχος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο ως Ίλαρχος.
Διακρίθηκε σε όλες τις μάχες όπου έλαβε μέρος, κατά το έπος του 1940, συνεχίζοντας έτσι την μακραίωνη ιστορία της οικογένειάς του.
«Εμπρός παιδιά για την πατρίδα…» φώναξε στους άντρες του καθώς μπροστάρης όπως σε όλες τις μάχες, ανεβαίνοντας τον βρήκε κατάστηθα η ριπή πολυβόλου και έπεσε. Έπεσε γενναία όπως η μοίρα των Σουλιωτών είχε ορίσει, καθώς επιχειρούσε να καταλάβει το ύψωμα του Άη Θανάση όπου ήταν συγκεντρωμένες Ιταλικές δυνάμεις. Ήταν Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου του 1940 στην μάχη της Πρεμετής με το 3ο Σύνταγμα Ιππικού, αναγκάζοντας την ιστορία να γράψει με το δικό του αίμα ένα ακόμη όνομα στον κατάλογο της θυσίας των Τζαβελλαίων για την ελευθερία της πατρίδας και να τον περάσει από την ζωή στην αιωνιότητα.
Ετάφη στα Μπαντελόνια στην Πρεμετή, με ένα ξύλινο Σταυρό από πάνω να τον συντροφεύει.
Οι τελευταίες επιστολές που αντάλλαξε ο ίλαρχος Τζαβέλλας με τον πατέρα του Λάμπρο συμπληρώνουν τις γραμμές της ιστορίας.
Έγραφε στις 15 Νοεμβρίου ο ίλαρχος Κων. Τζαβέλλας στον πατέρα του Λάμπρο Τζαβέλλα: «… Μετά 7ωρον μάχην καθ’ ην κατέλαβον δύο οχυρωμένα υψώματα 700μ., όρθιος, ακάλυπτος και ασκεπής με το πιστόλι στα χέρια, ωδήγησα τους άνδρες μου στην Δόξα και την Νίκη. Ευρίσκομε επί Αλβανικού εδάφους όπου είχα την τιμή και την ικανοποίηση να πατήσω πρώτος με το σύνταγμά μου. Εδέχθην τα συγχαρητήρια των προϊσταμένων μου και να είσαι υπερήφανος πατέρα γιατί ο γυιός σου αψηφώντας τον θάνατο, επολέμησε σαν Τζαβέλλας.
Απαντώντας στην επιστολή του μονάκριβου ήρωα γιού του ο στρατηγός-πατέρας γράφει στις 5 Δεκεμβρίου 1940:
«Οι Τζαβελλαίοι πολεμούν και πίπτουν! Για την τιμή, για την δόξα, για την Πατρίδα. Για σένα δεν υπάρχουν γονείς, σύζυγος, τέκνα, αδερφή. Υπάρχει μόνο ο άξιος και τιμημένος γυιός μου. Είναι ο 6ος κατά σειράν απόγονος της ιστορικής και ενδόξου οικογένειάς μας,της οποίας οι δύο τελευταίοι θείοι σου ταγματάρχαι έπεσαν τιμημένα στο Καλέ Γκρότο αριθμούντες τον 175ο και τον 176ο των πεσόντων για την Πατρίδα, Τζαβελλαίων. Ως αρχηγός της ένδοξου οικογένειάς μας και ως Ανώτατος Αξιωματικός σε συγχαίρω για το κατόρθωμά σου.
Είμαι υπερήφανος για Σένα, τον άξιον υιόν μου, τον αντάξιο απόγονο των ενδόξων προγόνων μας. Εύγε σου»
Έμελλε να μην διαβάσει ποτέ αυτό το γράμμα ο γιος του, γιατί είχε πέσει ένδοξα για το καθήκον στον υπέρτατο σκοπό!
Εδώ με τον γιο του ίλαρχου Κων-νου Τζαβέλλα, τον στρ. Ε. Α. Λάμπρο Τζαβέλλα και τον εγγονό του Κώστα Τζαβέλλα, στο Σούλι.
Τελευταία φορά που είδε τον πατέρα του, ο μικρός τότε, (στρ. Ε.Α. τώρα) Λάμπρος Τζαβέλλας ήταν την 28η Οκτωβρίου 1940. Τον πήγε το πρωί στο σχολείο σαν πατέρας και μετά από λίγη ώρα πέρασε καβάλα στο άλογο, σαν ίλαρχος Κωνσταντίνος Τζαβέλλας. Χάιδεψε τον μικρό γιο του Λάμπρο, στο κεφάλι, του χαμογέλασε και έφυγε αγέρωχος καβαλάρης όπου το καθήκον, η μοίρα της πατρίδος και η δική του μοίρα τον καλούσε! Όπου οι Σουλιώτες πρόγονοί του έταζαν. Κι έφυγε για το μέτωπο της γενναιότητας και για τον ένδοξο θάνατο της τιμής, της θυσίας για την υπεράσπιση της πατρίδας.
«Ήταν η τελευταία φορά που είδα τον πατέρα μου».
Μου είπε σαν επίλογο ο στρ. Ε. Α. Λάμπρος Τζαβέλλας ο σύγχρονος Λάμπρος Τζαβέλλας, στο Σούλι.
Ένας ευγενέστατος άνθρωπος, που αν και τον βαραίνουν αιώνες ένδοξης ιστορίας, είναι ένας άνθρωπος, καθόλου αλαζόνας, που σε κερδίζει από την πρώτη σου επαφή μαζί του. Με χαρά μου τον συναντώ και με τιμάει με την καλοσύνη του.
