Του Άλκη Φάτσιου

1. Είμαι σίγουρος, ότι κάθε φορά, οτιδήποτε εμφιλοχωρεί στη σκέψη μου, πότε συνεπεία γεγονότος, πότε συνεπεία μιας ιδέας, αυτό γίνεται για κάποιο λόγο, που με αφορά όμως ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ …
Αυτό γίνεται είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα, αφού ακόμα και στην δεύτερη περίπτωση έχει σίγουρα ( έστω και δυσδιάκριτο…) λόγο σύνδεσης με το συνειδητό μας…
Έτσι λοιπόν και τώρα, στη σκέψη μου στροβιλίζει το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, όχι ένα συγκεκριμένο τραγούδι, αλλά γενικά …..και με ένα ερώτημα ( και όχι μόνο προς εμένα… ) : ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, ως ανθρώπινη κατασκευή, ως ανθρώπινη έκφραση…
Είμαι από τους ανθρώπους, που επιθυμώ κάθε φορά που με απασχολεί κάτι, να θέλω να το ψάχνω, και όσο αυτό είναι δυνατόν, να έχω μία εν τέλει αξιόπιστη εικόνα και απάντηση… Βλέπετε παραμένει απαράβατη αρχή για μένα, η αυτονόητη, και ταυτόχρονα διαλεκτική θεώρηση των πραγμάτων, δηλαδή ο ΚΑΝΟΝΑΣ της σχέσεως ΑΙΤΙΟΥ και ΑΙΤΙΑΤΟΥ…
2. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ;;;
α ) Πρώτο δεδομένο :
Κατʹαρχήν, το έχω αναφέρει πολλές φορές, οι μεγαλύτερες, οι κατʹεξοχήν ΤΕΧΝΕΣ, στον τομέα του ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ είναι, αφʹενός μεν η ΠΟΙΗΣΗ, αφʹετέρου η ΜΟΥΣΙΚΗ, θέση που έχω διατυπώσει δημόσια, και σε άλλα κείμενά μου αλλά και σε διάφορες σχετικές εκδηλώσεις, στις οποίες είχα, κάποιας μορφής, συμμετοχή.
β ) Δεύτερο δεδομένο : Εάν ερωτηθεί κάποιος ( που λίγο – πολύ γνωρίζει , έστω και γενικά περί πολιτισμού ) ποιες είναι οι διάφορες μορφές Τέχνης και που σήμερα θεωρούνται ως αναγνωρισμένες, είναι βέβαιο ότι θα αναφέρει, την ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, την ΓΛΥΠΤΙΚΗ, το ΘΕΑΤΡΟ, την ΜΟΥΣΙΚΗ, την ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ – ΠΟΙΗΣΗ, το ΣΙΝΕΜΑ, την ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, την ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, το ΚΟΜΙΚ. ( Η απαρίθμηση δεν είναι ενδεικτική, αλλά είναι επισήμως ΠΑΡΑΔΕΚΤΗ και ΙΣΧΥΟΥΣΑ ). Είναι όμως το ίδιο βέβαιο, ότι ΔΕΝ πρόκειται να συμπεριλάβει το ΤΡΑΓΟΥΔΙ σαν μια ξεχωριστή μορφή ΤΕΧΝΗΣ…
3. ΚΙʹ ΟΜΩΣ …
Όπως είναι γνωστό, και χωρίς καμία αμφιβολία παραδεκτό, το ΤΡΑΓΟΥΔΙ , είναι αποτέλεσμα σύνθεσης ΗΧΩΝ και ΛΕΞΕΩΝ…
Με άλλα λόγια, οι δύο μεγαλύτερες μορφές ΤΕΧΝΗΣ ( για μένα τουλάχιστον …) δηλ. η ΜΟΥΣΙΚΗ και η ΠΟΙΗΣΗ, ‘’ συνεργάζονται και ενώνονται ‘’ κατά κάποιον τρόπο, για να παραχθεί το μαγικό αυτό τραγουδιστό αποτέλεσμα, που ονομάζεται ΤΡΑΓΟΥΔΙ …
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι μία εκπληκτική σύλληψη της ανθρώπινης δημιουργίας, δημιουργία που κάθε άλλο, παρά απλή είναι, θα έλεγα δε ότι είναι πολύ κοπιαστική, αφού απαιτείται, όσο το δυνατόν, αρτιότερη και ποιοτικότερη σύνδεση, ΗΧΩΝ και ΛΕΞΕΩΝ ( μουσική + ποίηση ), έτσι ώστε, να είναι δυνατή η παραγωγή, ενός αποτελέσματος υψηλής αισθητικής…. ( Εννοείται φυσικά ότι εδώ δεν ομιλώ για ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΙΚΟ ΣΚΟΥΠΙΔΑΡΙΟ…).
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι αυτό, που όταν το ακούμε, όταν οι ίδιοι το σιγοτραγουδάμε, μπορεί να μας αποκαλύψει, κάποιες πλευρές του εαυτού μας, που δεν είχαμε φανταστεί ποτέ προηγουμένως…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ είναι αυτό, που όταν το ακούμε, όταν οι ίδιοι το σιγοτραγουδάμε, μας αποκαλύπτει και μας δημιουργεί εικόνες, τις οποίες μπορούμε να κρατήσουμε για όλη μας την ζωή, και μάλιστα, με συχνές επαναλήψεις…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ είναι αυτό, που όταν το ακούμε, όταν οι ίδιοι το σιγοτραγουδάμε, το έχουμε συνδέσει ( το κάθε τραγούδι..) με διάφορα γεγονότα της ζωής μας, θετικά ή αρνητικά, του παρελθόντος μας, έτσι ώστε, με αυτόν τον τρόπο, καταλαβαίνουμε πλήρως ότι η ζωή μας, είναι ένα ταξίδι με αναρίθμητους σταθμούς…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι αυτό, μέσω του οποίου, ο απλός λαός, οι πολίτες, και ιδιαίτερα ο Έλληνας πολίτης, καθώς και οι πολίτες των χωρών της Μεσογείου, λόγω συγκεκριμένης ιδιοσυγκρασίας και ψυχοσύνθεσης, εξέφραζε και εκφράζει πολύ ΕΥΚΟΛΑ και ΑΜΕΣΑ, με βάση τους μελοποιημένους στίχους ( ΠΟΙΗΣΗ ) τα όποια συναισθήματά του …
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ λοιπόν με βάση την προηγούμενη διαπίστωση, όταν αυτό το τραγουδάει κάποιος που κατακλύζεται από τα συναισθήματα και την ευαισθησία, που αυτοί οι στίχοι γεννούν, τότε – και πολύ σωστά – λέμε, ότι αυτός, ΔΕΝ ΤΡΑΓΟΥΔΑ, αλλά ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ…, αφού η ενέργεια και το μήνυμα των στίχων, αποτυπώνεται στην φωνή (ένταση ή όχι, πάθος ή όχι ) στην κίνησή του, και βέβαια πολλές φορές αντιλαμβάνεσαι, ότι ο ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ πλέον, εκείνη την στιγμή, νοιώθει πως είναι ΜΟΝΟΣ ανάμεσα σε πλήθος ανθρώπων… και ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ανάμεσα και μέσα στα συναισθήματά του, στις αναμνήσεις του, στις ελπίδες, στις προσδοκίες του…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ ( με τη βοήθεια της μουσικής βεβαίως..), είναι εκείνο, μέσω του οποίου η ΠΟΙΗΣΗ έγινε ΚΤΗΜΑ του λαού, των πολιτών, χωρίς απαραίτητα να χάνει το νόημά της, τα μηνύματά της, χωρίς δηλαδή να απλοποιείται κατά τρόπο πρόχειρο, και το χειρότερο, ευτελή…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ είναι εκείνο, που ασχολείται μέσω των στίχων (ΠΟΙΗΣΗΣ)και φυσικά με αυτόν τον τρόπο διαδίδεται ΕΥΚΟΛΟΤΕΡA, και με ζέοντα θέματα της καθημερινότητας των πολιτών, του λαού, ΑΜΕΣΑ, ΠΡΟΣΙΤΑ σε ΟΛΟΥΣ και ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ημέρα και ώρα, θέματα όπως ο ΕΡΩΤΑΣ, ΕΡΓΑΣΙΑ, ΑΝΕΡΓΙΑ, ΦΙΛΙΑ, ΕΛΕΘΕΡΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΕΞΟΥΣΙΑ, ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, κ.λ.π.
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι όχημα, δίαυλος, ιμάντας μεταφοράς, στοιχείων Ιστορίας αλλά – κυρίως – Λαογραφίας ενός λαού, από το παρελθόν στο μέλλον, και με αυτόν τον τρόπο, μετατρέπεται σε ένα σημαντικό στοιχείο ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ και ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, με κοινωνιολογικά και λαογραφικά στοιχεία άλλης εποχής.. π.χ. τραγούδια του γάμου, τραγούδια της ξενιτιάς, του θανάτου κ.λ.π.
4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ .
Με βάση όλα τα παραπάνω, πιστεύω ακράδαντα :
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι μια ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ μορφή ΤΕΧΝΗΣ, μία τέχνη ΑΥΤΟΤΕΛΗ και ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ από τις δύο άλλες μορφές ( ΠΟΙΗΣΗ – ΜΟΥΣΙΚΗ ), που απαιτήθηκε να ενωθούν για να παραχθεί αυτό…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι βέβαια ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ, όπως προανέφερα, μορφή ΤΕΧΝΗΣ, αλλά ταυτόχρονα είναι ΑΜΕΣΗ, ΠΡΟΣΙΤΗ σε όλους, και βέβαια είναι μία ΖΩΝΤΑΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΕΧΝΗΣ…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, είναι μία κατʹ εξοχήν κυτταρική έκφραση ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ και ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ των ανθρώπων και του λαού μιας χώρας, με διακριτά γνωρίσματα, από λαό σε λαό, από χώρα σε χώρα..
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ συνεπώς είναι μία μάλλον ‘’ υποτιμημένη ‘’ πολιτισμική δημιουργία με έντονα και μόνιμα ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ, που δεν συναντάς σε άλλες μορφές Τέχνης, είναι μία ανθρώπινη ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, συνυφασμένη με την ύπαρξη του ανθρώπου με το παρελθόν, αλλά και το μέλλον της ανθρώπινης ύπαρξης…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ λοιπόν, είναι ΤΕΧΝΗ, μία ΤΕΧΝΗ, όχι του παρακολουθήματος, όχι του πάρεργου, μία ΤΕΧΝΗ όχι του περιττού αλλά μία ΤΕΧΝΗ του ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ… μία ΤΕΧΝΗ που συντροφεύει τον άνθρωπο σε όλες του τις εκδηλώσεις, και που μπορεί εύκολα και άμεσα, να σε κάνει να ονειρεύεσαι… και γιατί όχι, να σε καταστήσει, χειρώνακτα – διανοητικά, δημιουργό με αντικείμενο,… ΥΦΑΝΤΗ ΟΝΕΙΡΩΝ… Όλους μας…
Το ΤΡΑΓΟΥΔΙ, αυτό, και μόνο αυτό, μπορεί πολλές φορές, να σε απελευθερώσει από τα δεσμά του ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΥ σου !!

ΙΟΥΝΙΟΣ 2024 ΑΛΚΗΣ ΦΑΤΣΙΟΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ